Giáo Hội Việt Nam

ỦY BAN GIÁO DÂN - THƯỜNG HUẤN THÁNG 05/2024: NGƯỜI TRẺ & TÔNG ĐỒ GIÁO DÂN: XÂY DỰNG GIÁO HỘI TƯƠNG LAI.

2024-05-05T15:09:16+07:00

Người trẻ là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và thích ứng của Giáo hội trong thời đại mới. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở việc kế thừa, mà còn là những người đổi mới và đóng góp tích cực vào sự phát triển của Giáo hội. Việc tạo điều kiện và khuyến khích giới trẻ tham gia vào đời sống và sứ mệnh của Giáo hội là yếu tố then chốt để Giáo hội không chỉ duy trì mà còn phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

Ủy ban Giáo dân
Hội đồng Giám mục Việt Nam

THƯỜNG HUẤN THÁNG 05/2024:

NGƯỜI TRẺ & TÔNG ĐỒ GIÁO DÂN: XÂY DỰNG GIÁO HỘI TƯƠNG LAI

Bài 1: VAI TRÒ CỦA NGƯỜI TRẺ TRONG ĐỜI SỐNG GIÁO HỘI – Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Bài 2: NUÔI DƯỠNG Ý THỨC SỨ MỆNH NƠI NGƯỜI TRẺ - Lm. Antôn Hà Văn Minh

Bài 3: NUÔI DƯỠNG CẢM THỨC THUỘC VỀ GIÁO HỘI NƠI NGƯỜI TRẺ - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Bài 4: NGƯỜI TRẺ TU DƯỠNG NHÂN ĐỨC: SỐNG TINH THẦN LÃNH ĐẠO NHƯ GIÊSU - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Bài 1: VAI TRÒ CỦA NGƯỜI TRẺ TRONG ĐỜI SỐNG GIÁO HỘI –Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Trong bối cảnh Giáo hội hiện đại, giới trẻ không chỉ là nguồn lực của tương lai mà còn là nhân tố quan trọng đối với sự phát triển của đời sống Giáo hội ngày nay. Sự tham gia của họ mang đến sự tươi mới, đổi mới và tiếp năng lượng cho cộng đồng tín hữu, đồng thời đóng góp vào việc duy trì và phát triển các giá trị tâm linh truyền thống trong kỷ nguyên số.

Trước hết, người trẻ đóng góp vào sự sống động của Giáo Hội. Giới trẻ mang lại sức sống mới cho Giáo hội thông qua sự nhiệt tình và khả năng thích ứng với thời đại. Họ tham gia vào các hoạt động của Giáo hội với tâm thế sẵn sàng học hỏi và đóng góp, từ các sinh hoạt cộng đoàn đến các sáng kiến truyền giáo và từ thiện xã hội. Sự kết nối giữa giới trẻ và Giáo hội không chỉ qua các hoạt động truyền thống mà còn thông qua công nghệ và mạng xã hội, giúp lan tỏa giáo lý và tăng cường sự gắn kết cộng đồng.

Kế đến, người trẻ cũng là nguồn cảm hứng cho các sáng kiến đổi mới trong Giáo hội. Họ mang đến cái nhìn mới mẻ và phương pháp tiếp cận độc đáo trong việc giải quyết các vấn đề và thách thức mà Giáo hội đang đối mặt, như việc hòa nhập công nghệ trong giáo dục đức tin, phát triển các ứng dụng di động cho hoạt động giáo lý, và sử dụng mạng xã hội để tăng cường sự tương tác giữa các thành viên trong Giáo hội.

Tuy nhiên, dù sở hữu nhiều tiềm năng, giới trẻ cũng đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển và thể hiện đức tin trong một xã hội ngày càng đa dạng và thế tục. Giáo hội cần phải tạo điều kiện cho họ để phát huy khả năng này, thông qua việc cung cấp giáo dục và đào tạo, tạo môi trường cho họ được lắng nghe, được thấu hiểu và được khuyến khích phát triển các tài năng cá nhân cũng như đức tin của mình.

Vì thế cho nên, người trẻ cần được hỗ trợ và phát triển lãnh đạo. Đó là một trong những vai trò quan trọng nhất của giới trẻ là sự phát triển lãnh đạo trong tương lai của Giáo hội. Giáo hội cần hỗ trợ giới trẻ thông qua các chương trình đào tạo lãnh đạo, tạo cơ hội cho họ tham gia vào quản lý và hoạch định trong Giáo hội, từ đó giúp họ chuẩn bị sẵn sàng cho các vai trò lãnh đạo trong tương lai, không chỉ trong bối cảnh Giáo hội mà còn trong cộng đồng và xã hội.

Tóm lại, người trẻ là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và thích ứng của Giáo hội trong thời đại mới. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở việc kế thừa, mà còn là những người đổi mới và đóng góp tích cực vào sự phát triển của Giáo hội. Việc tạo điều kiện và khuyến khích giới trẻ tham gia vào đời sống và sứ mệnh của Giáo hội là yếu tố then chốt để Giáo hội không chỉ duy trì mà còn phát triển mạnh mẽ trong tương lai.

Hồi tâm

- Là một người có trách nhiệm trong Giáo xứ, anh chị em có thể làm gì để tạo dựng một môi trường cổ võ và hỗ trợ người trẻ tham gia vào đời sống Giáo Hội? Có thể làm gì để hỗ trợ người trẻ đối diện các thách thức khi sống đức tin trong xã hội hiện đại?

- Người trẻ có thể tham gia như thế nào vào đời sống giáo xứ? Giáo xứ có sáng kiến hoặc chương trình gì nhằm phát triển khả năng lãnh đạo của người trẻ?

- Giáo xứ có thể làm gì để tiếng nói của người trẻ được lắng nghe? Làm thế nào bạn có thể cải thiện quá trình người trẻ được lắng nghe và đóng góp tích cực vào việc tìm kiếm giải pháp sáng tạo cho những vấn đề chung của giáo xứ?

Bài 2: NUÔI DƯỠNG Ý THỨC SỨ MỆNH NƠI NGƯỜI TRẺ -Lm. Antôn Hà Văn Minh

Ngỏ lời với các bạn trẻ tại Denver, Hoa Kỳ, tháng 7 năm 1993, ngài đã mạnh mẽ kêu gọi: “Các con đừng sợ, hãy đi đến mọi ngõ phố, mọi nơi công cộng, giống như các tông đồ đầu tiên để loan báo Đức Kitô và Tin Mừng cứu độ cho mọi nơi. Đừng xấu hổ vì Tin Mừng. Đây là lúc phải rao giảng trên mái nhà… chính các con là những người hãy lên đường đến với mọi nơi và mời gọi mọi người đến dự bữa tiệc mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho dân Ngài”.

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II không ngần ngại mời gọi các bạn trẻ lên đường loan báo Tin Mừng, vì hơn bao giờ hết, các bạn trẻ phải mạnh dạn ghé vai vào gánh vác công việc tông đồ, nói như Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, các bạn trẻ là “chủ thể tích cực, tham gia vào việc Phúc âm hóa và đổi mới xã hội”[1].Giáo hội, sau Công Đồng Vatican II đã không ngừng không ngừng mời gọi các bạn trẻ dấn thân mang Tin Mừng Đức Kitô chiếu giải trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống mình. Thiết tha kêu gọi các bạn trẻ dấn thân phục vụ cho Tin Mừng, vì “Giáo hội nhìn thấy nơi giới trẻ con đường hướng về tương lai đang đợi mình, và Giáo hội nhận ra nơi giới trẻ hình ảnh và lời nhắn nhủ về sự tươi trẻ mà Thần Khí của Đức Kitô dùng để không ngừng làm phong phú Giáo hội”[2] Thánh Giáo hoàng Phaolô VI đã khẳng định“Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có mọi lý do để đặt sự tín nhiệm vào giới trẻ Kitô giáo: Giới trẻ sẽ không làm cho Giáo hội thất vọng nếu Giáo hội có đủ những người lớn tuổi hơn có khả năng hiểu giới trẻ, yêu giới trẻ, hướng dẫn giới trẻ và mở ra cho giới trẻ tương lai bởi thông truyền cho giới trẻ sự trung tín hoàn toàn với Sự Thật luôn tồn tại”[3]

Khi mời gọi các bạn trẻ đảm nhận công việc loan báo tin Mừng như là chủ thể, Giáo Hội ý thức rằng Một số người trẻ có một khát vọng về Thiên Chúa, mặc dù không phải là tất cả những phác hoạ về Thiên Chúa đã được mặc khải. Một số bạn trẻ khác mơ ước về tình huynh đệ, một điều không phải là không quan trọng. Nhiều bạn trẻ có một khát vọng thực sự muốn phát triển các tài năng của mình để cống hiến điều gì đó cho đời. Còn một số khác thì lại nhạy cảm đặc biệt với nghệ thuật, hay muốn sống hoà điệu với thiên nhiên, cũng có bạn trẻ chỉ quan tâm lớn về truyền thông, ngoài ra có bạn nuôi dưỡng một khát vọng sâu xa muốn sống đời mình cách khác biệt. Đó là những khởi điểm thật sự, những nguồn lực nội tại đang chờ đợi và sẵn sàng đón nhận một lời thúc đẩy, soi sáng và khích lệ[4].

1. Cổ võ việc thường xuyên tiếp cận Lời Chúa

Từ khởi điểm khát vọng nơi các bạn trẻ, Giáo hội muốn khơi gợi các bạn trẻ hướng tới khát vọng về một cuộc gặp gỡ với Giêsu, từ đó các bạn sẽ cảm nhận nhu cầu tông đồ mà các bạn cần phải dấn thân. Con đường hướng các bạn trẻ đến gặp Chúa Giêsu chính là Lời Chúa được ghi lại trong cuốn Kinh Thánh, nói như Thánh Giêrônimô: “không biết Kinh Thánh là không biết Chúa Kitô”[5], vì Lời trong Kinh Thánh là Lời Tình yêu của Thiên Chúa tỏ bày cho nhân loại, Lời Tình yêu đó đã được cụ thể hóa nơi con người Đức Giêsu Kitô. Vì thế, con đường dẫn đến gặp Đức Kitô các cá vị không gì hơn chính là Lời Chúa.

Giữa một xã hội ồn ào và bon chen này, các bạn trẻ chắc chắn cũng bị lôi cuốn vào thế giới đầy náo nhiệt này, và ý thức việc tông đồ có lẽ cũng không còn là được quan tâm. Bởi đó hơn bao giờ hết, các bạn trẻ cần được khơi gợi lại tâm thức tông đồ qua việc khích lệ các bạn đến với Lời Chúa. Đức Thánh cha Phanxicô trong thông điệp “ánh sáng Đức tin” đã khẳng định: “Lời đầu tiên mà Thiên Chúa nói với chúng ta nơi Đức Giêsu, không phải là một lời nói suông, song đây chính là ‘Ngôi Lời’ hằng sống”[6].

Nhưng làm sao các bạn trẻ có thể tìm một Đức Kitô sống động qua lời? Chắc chắn, điều cần thiết là cần hướng dẫn các bạn cầu nguyện và suy gẫm về Lời Chúa. Đức Phanxicô đã dạy: “Không có trang nào của Tin Mừng mà không có chỗ cho chúng ta. Đối với những người Kitô hữu chúng ta, suy gẫm là một cách để gặp gỡ Chúa Giêsu. Và bằng cách này, chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể tìm thấy chính mình. Đây không phải là sự co cụm lại nơi chính mình nhưng là đến với Chúa Giê-su và từ Người chúng ta gặp chính mình được chữa lành, được sống lại, được củng cố nhờ ơn của Chúa Giêsu. Và gặp gỡ Chúa Giê-su Đấng Cứu Thế của tất cả chúng ta, nhờ sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.”[7]

Chính khi gặp gỡ được Đức Kitô, nhiệt khí làm tông đồ nơi các bạn trẻ sẽ bùng lên, và chắc chắn sự dấn thân của các bạn trẻ sẽ mang lại nhiều hoa trái. Do đó tổ chức gặp gỡ Lời Chúa và hướng dẫn cầu nguyện với Lời Chúa dành cho bạn trẻ là phương thế cấp bách cần được thực hiện trong việc canh tân mục vụ của Giáo xứ.

2. Khuyến khích lãnh nhận Bí tích Thánh Thể

Không thể có ý thức tông đồ nếu các bạn trẻ không thường xuyên tiếp cận các Bí tích . Đức Phanxicô đã nói: Để truyền thông sự sung mãn mà chúng ta có được qua việc gặp gỡ đức Kitô “ có một công cụ đặc biệt bao gồm toàn thể con người, thân xác và tinh thần, đời sống nội tâm và những liên hệ. Công cụ ấy là các Bí Tích, được cử hành trong phụng vụ của Hội Thánh”[8], và đặc biệt, nhiệt tình Tông đồ sẽ được nuôi dưỡng qua Bí tích Thánh Thể, vì đây là lương thực quý báu cho đức tin: một cuộc gặp gỡ với Đức Kitô thực sự hiện diện trong hành động tối cao của tình yêu, món quà ban sự sống của chính mình[9]

Quả thật, tự bản chất, Bí tích Thánh Thể đòi được thông truyền cho mọi người. “Điều mà thế giới cần chính là tình yêu Thiên Chúa, là gặp gỡ Đức Kitô và tin vào Người. Chính vì thế, Thánh Thể không chỉ là nguồn suối và chóp đỉnh đời sống của Hội Thánh; Thánh Thể cũng là nguồn suối và chóp đỉnh sứ vụ của Hội Thánh:“Một Hội Thánh thật sự sống Thánh Thể là một Hội Thánh truyền giáo”. Chính chúng ta có bổn phận phải nói cho anh chị em chúng ta với niềm xác tín:“Điều chúng tôi đã thấy và đã nghe, chúng tôi loan báo cho cả anh em nữa, để chính anh em cũng được hiệp thông với chúng tôi” (1Ga 1,3). Thực tế, chẳng có gì đẹp hơn việc gặp gỡ Đức Kitô và thông truyền Đức Kitô cho mọi người.[10]

Việc khích lệ các bạn trẻ siêng năng lãnh nhận Thánh Thể, là cách thế nuôi dưỡng ý thức tông đồ tốt nhất, bởi nói như Đức Bênêđictô XVI: “sự kinh ngạc thích thú trước hồng ân mà Thiên Chúa ban tặng chúng ta trong Đức Kitô in sâu vào đời sống chúng ta một sự năng động mới, thúc đẩy chúng ta trở nên những chứng nhân cho tình yêu của Ngài. Chúng ta chỉ trở nên những chứng nhân khi có một Đấng khác tỏ hiện và thông truyền qua hành động, lời nói và thái độ của chúng ta”[11].

3. Khích lệ các bạn trẻ tham gia vào chương mục vụ giới trẻ

Để nuôi dưỡng ý thức công việc tông đồ của các bạn trẻ, một điều không thể bỏ qua, chính là làm cho các bạn trẻ nhận ra chính các bạn là chủ thể tích cực của công việc Loan báo Tin Mừng, vì giới trẻ thuộc về Giáo Hội Và Giáo Hội thuộc về giới trẻ sứ mạng của Giáo Hội cũng là sứ mạng của các bạn trẻ . Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh: Đừng coi giới trẻ chỉ như đối tượng của mối quan tâm mục vụ của Giáo Hội mà thôi : thực sự, giới trẻ đáng được và phải được khuyến khích trở thành những chủ thể tích cực, tham gia vào việc Phúc-âm-hóa và đổi mới xã hội”[12].

Bởi đó phải cần phải kiến tạo một cuộc đối thoại giữa các bạn trẻ với Giáo hội, cụ thể là Giáo Hội địa phương hay cộng đoàn Giáo xứ, chúng ta nên biết: “Giáo Hội có rất nhiều điều để nói với giới trẻ và giới trẻ có rất nhiều điều để nói với Giáo Hội. Cuộc đối thoại hỗ tương này phải được thực hiện một cách thật thân tình, trong sáng và can đảm, nó sẽ cổ võ việc gặp gỡ và trao đổi giữa các thế hệ, sẽ là nguồn mạch phát sinh sự phong phú và tươi trẻ cho Giáo Hội cũng như cho xã hội”[13]. Các vị chủ chăn cần giúp cho người trẻ nhận ra nhu cầu cấp bách của công việc loan báo Tin Mừng để người trẻ “đảm nhận một vai trò quan trọng hơn nữa trong các chương trình mục vụ.”[14]. Nói cách khác, “chính người trẻ là tác nhân của Mục vụ Giới trẻ. Chắc chắn họ cần được hỗ trợ và hướng dẫn, nhưng đồng thời họ cũng phải được tự do phát triển những cách thức mới với tinh thần sáng tạo và táo bạo.”[15](số 203). Nói như Đức Phanxicô: “Mục vụ giới trẻ cần được linh động hơn và mời người trẻ đến với các sự kiện mà nơi đó, người trẻ không chỉ có cơ hội để học hỏi, nhưng còn để chia sẻ cuộc sống, liên hoan, hát múa, nghe những câu chuyện thực của các chứng từ và cùng nhau gặp gỡ Thiên Chúa hằng sống trong cộng đoàn”[16].

Chắc chắn các bạn trẻ luôn khao khát được đồng hành với Giáo Hội trong việc loan báo Tin Mừng, các bạn cần một sự đồng cảm và sự khích lệ từ Giáo Hội, các bạn cần có một cuộc đối thoại để từ đó các bạn cảm nhận được sự gặp gỡ của các con tim nảy sinh từ một tình yêu, từ con tim này mọi người thể hiện tình liên đới biết tôn trọng lẫn nhau, chia sẻ vui buồn với nhau và tình huynh đệ được đề cao. Đẻ từ cuộc đối thoại này, các bạn sẽ khám phá rằng, việc dấn thân làm tông đồ không là một cảm hứng từ nhiệt huyết của tuổi trẻ, nhưng đây chính là một lời đáp trả yêu thương với Đấng đã đến gặp các bạn qua Lời Chúa, qua Thánh Thể. Vì thế, các vị chủ chăn cần “tạo ra các cơ hội để làm mới và đào sâu kinh nghiệm cá vị của mỗi người về tình yêu của Thiên Chúa và của Đức Giêsu Kitô đang sống. Có thể làm điều này bằng những cách thức khác nhau như: chia sẻ chứng từ, các bài hát, giờ chầu, suy niệm Lời Chúa, và thậm chí là sử dụng các mạng xã hội cách khôn ngoan[17].

Bài 3: NUÔI DƯỠNG CẢM THỨC THUỘC VỀ GIÁO HỘI NƠI NGƯỜI TRẺ -Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Trong bối cảnh hiện đại, một trong những thách thức lớn nhất mà Giáo hội phải đối mặt là làm thế nào để nuôi dưỡng cảm thức thuộc về đối với người trẻ. Sự tham gia và cảm thức thuộc về không chỉ đơn thuần là sự hiện diện thường xuyên tại các hoạt động Giáo hội, mà còn bao hàm việc cảm thấy mình là một phần của cộng đồng, có tiếng nói và ảnh hưởng trong cộng đoàn. Để đạt được điều này, Giáo hội cần phát triển các phương pháp tiếp cận toàn diện, đồng cảm và linh hoạt để đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của giới trẻ.

Một cách tổng quát, Giáo Hội cần tạo dựng môi trường gần gũi với người trẻ, làm cho người trẻ dễ tiếp cận. Giáo hội cần tạo ra một môi trường mở, nơi mọi người trẻ cảm thấy được chào đón, được trân trọng và có giá trị. Điều này bao gồm việc tôn trọng sự đa dạng của họ, từ khác biệt cá nhân cho đến các nền tảng văn hóa và kinh nghiệm sống khác nhau. Việc áp dụng một thái độ bao dung và không phán xét sẽ giúp họ cảm thấy an toàn và được chấp nhận, từ đó thúc đẩy sự tham gia tích cực hơn trong các hoạt động của Giáo hội.

Bên cạnh đó, Giáo hội cần nỗ lực cập nhật và làm mới các chương trình giáo dục đức tin để phù hợp với ngôn ngữ, phong cách sống và cách thức tư duy của giới trẻ hiện nay. Các khóa học hay buổi học không chỉ nên giảng dạy về lý thuyết mà còn phải kết nối với thực tế cuộc sống và những vấn đề mà người trẻ quan tâm. Việc sử dụng công nghệ, truyền thông mạng xã hội và các phương tiện hiện đại khác trong việc giảng dạy sẽ giúp họ cảm thấy đức tin có liên quan mật thiết tới đời sống của chính họ.

Thêm vào đó, Giáo hội cần khuyến khích sự tham gia của người trẻ không chỉ như là người nhận mà còn là những người đóng góp chủ động cho cộng đồng. Việc này có thể thực hiện thông qua việc mời gọi họ tham gia vào các nhóm lãnh đạo, các dự án phục vụ cộng đồng, và các vai trò quyết định trong các sáng kiến của Giáo hội. Bên cạnh đó, việc thiết lập các mối quan hệ đồng hành, nơi các linh mục và giáo dân có nhiều kinh nghiệm hơn chia sẻ và hỗ trợ người trẻ, sẽ giúp họ cảm thấy mình là một phần không thể tách rời của Giáo hội.

Sau cùng, Giáo hội cần thừa nhận và tôn trọng tiếng nói của người trẻ như một phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển chính sách của mình. Người trẻ cần được lắng nghe và những ý kiến của họ phải được coi trọng khi Giáo hội đưa ra các quyết định quan trọng. Điều này không chỉ giúp họ cảm thấy được quan tâm mà còn thể hiện sự tôn trọng và đánh giá cao đóng góp của họ.

Tóm lại, nuôi dưỡng cảm thức thuộc về Giáo hội nơi người trẻ là một nhiệm vụ không thể thiếu để đảm bảo sự phát triển bền vững của Giáo hội trong tương lai. Bằng cách thực hiện các bước trên, Giáo hội không chỉ giữ chân được người trẻ mà còn truyền cảm hứng và trang bị cho họ để trở thành những tín hữu trưởng thành, đóng góp tích cực cho Giáo hội và xã hội.

Hồi tâm

- Giáo xứ có thể tạo dựng môi trường thế nào để người trẻ cảm thấy được trân trọng và có giá trị trong Giáo hội? Có thể thực hiện những việc cụ thể nào hơn nhằm khuyến khích người trẻ tham gia vào đời sống giáo xứ?

- Chương trình giáo dục đức tin hiện tại của Giáo xứ có đang được cập nhật để phù hợp với ngôn ngữ, phong cách sống và cách thức tư duy của giới trẻ không? Bạn có nhận thức được sự cần thiết trong việc tích hợp công nghệ và mạng xã hội vào quá trình giảng dạy không?

- Bạn đã làm gì để khuyến khích và hỗ trợ người trẻ không chỉ là người nhận mà còn là những người đóng góp chủ động trong cộng đồng? Bạn có cung cấp cơ hội để họ tham gia vào các vai trò lãnh đạo và quyết định trong Giáo xứ không? Làm thế nào bạn có thể tăng cường việc này để thực sự thừa nhận và tôn trọng tiếng nói của họ trong quá trình hình thành và phát triển chính sách của Giáo hội?

Bài 4: NGƯỜI TRẺ TU DƯỠNG NHÂN ĐỨC: SỐNG TINH THẦN LÃNH ĐẠO NHƯ GIÊSU -Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Trong hành trình tu dưỡng nhân đức và phát triển tinh thần lãnh đạo, người trẻ trong Giáo hội có thể tìm thấy một mẫu mực vô cùng cao cả và thiết thực trong chính cuộc đời và sứ mệnh của Chúa Giêsu Kitô. Lấy gương mặt của Ngài làm chuẩn mực, người trẻ không chỉ học cách sống nhân đức mà còn phát triển được tâm hồn lãnh đạo nhằm phục vụ và yêu thương tha nhân.

1. Nhân đức của sự khiêm nhường và phục vụ. Chúa Giêsu dạy cho chúng ta về tầm quan trọng của nhân đức khiêm nhường và sự phục vụ không mệt mỏi. Ngài không chỉ là lãnh đạo tối cao mà còn là người phục vụ mọi người, từ những hành động nhỏ nhất như rửa chân cho các môn đệ. Người trẻ học được rằng, để trở thành một nhà lãnh đạo giống như Chúa Giêsu, họ cần phải biết đặt lợi ích của người khác lên trước, đồng thời thực hiện các hành động phục vụ một cách khiêm tốn và tận tâm.

2. Tinh thần lãnh đạo như Chúa Giêsu. Chúa Giêsu thể hiện tinh thần lãnh đạo thông qua việc kiên định với sứ mệnh của mình dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất. Sự kiên nhẫn, lòng kiên trì, và khả năng giữ vững mục tiêu trong mọi thử thách là những bài học quý giá mà người trẻ cần phải học hỏi để nuôi dưỡng tinh thần lãnh đạo của mình. Việc bắt chước những phẩm chất này giúp họ phát triển được khả năng dẫn dắt và gánh vác trách nhiệm trong cộng đồng và Giáo hội.

3. Sự liên kết chặt chẽ với Thiên Chúa. Một yếu tố quan trọng khác trong cuộc sống của Chúa Giêsu là mối liên kết chặt chẽ và sâu sắc với Thiên Chúa Cha. Người trẻ được khích lệ phát triển một mối quan hệ mật thiết với Thiên Chúa thông qua đời sống cầu nguyện và thiêng liêng, điều này sẽ là nền tảng vững chắc cho sự lớn mạnh trong đức tin và nhân đức. Tương tự, sự lắng nghe và tuân theo ý Chúa sẽ dẫn dắt họ trở thành những nhà lãnh đạo có đạo đức và tầm nhìn sâu rộng.

4. Tính cách thử thách và kiên cường. Trong cuộc đời và sứ mệnh của mình, Chúa Giêsu đã vượt qua nhiều thử thách lớn, từ sự cám dỗ trong sa mạc cho đến thử thách cuối cùng trên thập giá. Từ đó, người trẻ học được rằng mọi thử thách và khó khăn đều có thể được vượt qua bằng niềm tin và sự trung thành với Thiên Chúa. Sự kiên cường và lòng dũng cảm là những đức tính cần thiết cho một nhà lãnh đạo tốt, giúp họ không chỉ dẫn dắt mà còn truyền cảm hứng cho người khác.

Kết luận, để nuôi dưỡng nhân đức và phát triển tinh thần lãnh đạo giống như Chúa Giêsu, người trẻ cần rèn luyện tính khiêm nhường, phục vụ, sự kiên trì, và mối quan hệ mật thiết với Thiên Chúa. Qua đó, họ không chỉ phát triển bản thân mà còn có thể góp phần xây dựng một Giáo hội và xã hội tốt đẹp hơn.

Hồi tâm

- Là một người có trách nhiệm trong Giáo hội, bạn làm gì để khuyến khích và hỗ trợ người trẻ trong hành trình tu dưỡng nhân đức và phát triển tinh thần lãnh đạo? Bạn có cung cấp những tấm gương mẫu mực như Chúa Giêsu để họ noi theo, và tạo ra những cơ hội để họ thực hành những bài học này trong cuộc sống thực không?

- Trong nỗ lực của mình để hỗ trợ người trẻ, bạn tạo điều kiện thế nào để họ có thể phát triển một mối quan hệ sâu sắc và mật thiết với Thiên Chúa? Bạn có khuyến khích họ tham gia vào đời sống cầu nguyện và các hoạt động thiêng liêng giúp họ lắng nghe và hiểu rõ hơn về ý Chúa không?

- Bạn làm thế nào để giúp người trẻ nhận ra và vượt qua các thử thách trong hành trình đức tin và lãnh đạo của họ, tương tự như những thách thức mà Chúa Giêsu đã đối diện? Bạn giúp họ học cách kiên cường và dũng cảm để không chỉ đối mặt với khó khăn mà còn trở thành nguồn cảm hứng cho người khác trong cộng đồng không?

[1]Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn Người Tín Hữu Giáo Dân (Christifideles Laici) Số 46.

[2]Nt.

[3]Thánh Giáo hoàng Phaolô VI, Tông huấnHãy Vui Mừng trong Chúa (Gaudete in Domino, 1975) , số 6.

[4]X. Đức Phanxicô, Tông huấn Chúa Kitô Đang Sống (Christus Vivit) số 84

[5]T. Giêrônimô, Comm. in Is., Prol.: PL 24, 17.

[6]Đức Phanxicô, Thông điệp Ánh Sáng Đức Tin (Lumen Fidei) số 15.

[7]Đức Phanxicô,suy gẫm – cách thế cầu nguyện giúp chúng ta gặp Chúa Giê-su và tìm thấy chính mình,đề tài của bài giáo lý được Đức Thánh Cha Phanxicô trình bày trong buổi tiếp kiến chung được truyền trực tiếp từ Thư viện Dinh Tông tòa vào sáng thứ Tư 28-4-2021. Nguồn: Vatican News

[8]Đức Phanxicô, Thông điệp Ánh Sáng Đức Tin (Lumen Fidei) số 40.

[9]X. nt

[10]Đức Bênêđictô XVI, Tông Huấn Bí tích Tình Yêu (Sacramentum Caritatis), số 84

[11]Nt.

[12]Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Tông huấn Người Tín Hữu Giáo Dân (Christifideles Laici) Số 46

[13]Nt.

[14]Đức Phanxicô, Tông huấn Chúa Kitô Đang Sống (Christus Vivit) số 202.

[15]Nt, số 203

[16]Nt số 204

[17]Nt, số 2014

Ủy ban Giáo dân – Thường huấn tháng 02/2024: Sự tham gia của giáo dân vào đời sống Giáo hội.

2024-02-05T17:27:53+07:00

Ủy ban Giáo dân
Hội đồng Giám mục Việt Nam

THƯỜNG HUẤN THÁNG 02/2024:
SỐNG ƠN GỌI TÔNG ĐỒ - SỰ THAM GIA CỦA GIÁO DÂN VÀO ĐỜI SỐNG GIÁO HỘI

Bài 1: HỘI ĐỒNG GIÁO XỨ - HỌ ĐẠO VIỆT NAM - Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn

Bài 2: NGƯỜI GIÁO DÂN ÔM ẤP CÔNG VIỆC TRUYỀN GIÁO - Lm. Antôn Hà Văn Minh

Bài 3: SỐNG LINH ĐẠO TRUYỀN GIÁO - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Bài 4: ĐỨC TÍNH CỦA NGƯỜI TÔNG ĐỒ - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Bài 1: HỘI ĐỒNG GIÁO XỨ - HỌ ĐẠO VIỆT NAM - Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn

1. Giáo xứ trong giáo hội

Thuật ngữ Hy lạp "paroikia" nghĩa là "những người sống gần hay bên cạnh", một cộng đoàn cùng địa giới. Tên gọi này xuất hiện từ thế kỷ II sau công nguyên, bắt nguồn từ các thành thị sau lan ra các làng quê. Khi đế quốc Roma suy tàn, vào thế kỷ thứ VIII, bắt đầu có các "nhà thờ tư nhân" do cá nhân hay một nhóm người điều hành qua thể chế "beneficio" (bổng lộc). Quan niệm nhà thờ – giáo xứ - "bổng lộc" cho một giáo sĩ kéo dài cho đến Vatican II.

Theo tinh thần Công Đồng, Giáo Luật 1983 (điều 515) định nghĩa giáo xứ như một cộng đoàn Dân Chúa với các yếu tố chính:

- 1 cộng đoàn dân Công giáo được thiết lập chính thức;

- 1 phần địa giới nhất định của giáo phận;

- 1 nhà thờ;

- 1 vị mục tử chịu trách nhiệm chăm sóc các linh hồn.

Giáo xứ là một pháp nhân theo giáo luật với các quyền lợi và nghĩa vụ đối với giáo phận và Giáo hội.

Trong Giáo Hội toàn cầu, Bộ Truyền Giáo phê chuẩn lần đầu một tổ chức "concilium fabricae a bonis ecclesiae parochialis administrandis", ngày 21/07/1856, và sau đó khuyên các xứ truyền giáo khác nên theo. Bộ Giáo Luật 1917 chỉ tạm chấp nhận tổ chức Concilium fabricae này vì các tranh chấp quyền hạn, nhất là trong Giáo hội Mỹ. Theo tinh thần mới của Vatican II (Tông Đồ Giáo Dân, số 26), hiện nay trong giáo xứ, Giáo hội muốn có hai tổ chức giáo dân giúp đỡ cha xứ trong việc mục vụ và quản trị kinh tế giáo xứ: Hội đồng Mục vụ và Hội đồng Kinh tế (cann. 536; 537). Trong thực tế trên thế giới, Hội đồng Mục vụ Giáo xứ vẫn chỉ là mong ước của các vị Mục Tử.

2. Cấu trúc lịch sử Hội đồng Giáo xứ Việt Nam, 1670 –1880

Khi các thừa sai Dòng Tên thành lập các cộng đoàn bền vững đầu tiên, dân tộc Việt Nam đã có một tổ chức xã hội chặt chẽ theo hệ thống đại gia đình và làng xã. Mỗi họ, gia tộc đều có hội đồng gia tộc, gồm các ông trùm – trưởng tộc, lo việc quản trị của hương hoả, nhà thờ họ, bàn thờ, tủ thờ, sổ gia phả – thế phả và các đồ dùng tế tự. Hội đồng gia tộc được luật pháp (Bộ luật Hồng Đức; Gia Long) công nhận quyền quản trị tài sản và cả quyền xét xử.

Do tinh thần gia tộc và làng xã rất cao, những người Việt Nam thế kỷ XVII thường theo Kitô từng nhóm lớn, toàn bộ một họ hay một làng. Họ lập tức hình thành "họ đạo" và bầu ra "các trùm họ" để coi sóc "họ đạo" và "nhà thờ họ", lo giữ "sổ họ" và làm "sổ gia đình". Công đồng Dinh Hiến 1670 chia địa phận Đàng Ngoài làm 9 "xứ"[1] để giao cho 9 thầy giảng vừa tiến chức linh mục (dưới quyền 3 linh mục thừa sai). Mỗi xứ có một thầy giảng làm trưởng ban tài chính, nhưng do "cha xứ" chịu trách nhiệm với địa phận; trong các họ đạo vẫn do các trùm họ tự điều hành.

Tổ chức "trùm họ", theo mẫu hội đồng gia tộc và hội đồng hương xã lúc đó, có các ưu điểm không chối cãi được qua lịch sử:

- có khả năng tồn tại và bảo vệ cộng đoàn qua các thời kỳ khó khăn, vắng bóng linh mục lâu năm;

- có uy tín lớn trong cộng đoàn và thực sự đóng góp rất lớn trong việc xây dựng tinh thần cộng đoàn, nắm vững tình hình dân Kitô giáo;

- tổ chức linh hoạt việc thờ phượng;

- đóng góp công của rất nhiều cho cộng đoàn, rất ít khi thâm lạm của chung...

Tổ chức "trùm họ" có những nguy cơ thường xuyên đi ngược tinh thần của Giáo Hội:

- coi linh mục chỉ là một pháp sư được mời tới lo tế tự khi cần;

- coi mình là đại diện chính thức của họ đạo;

- coi trọng các hình thức hội hè đình đám mị dân hơn là những công việc căn bản của Dân Thánh: Phụng Vụ chính thức, học hỏi và truyền bá Phúc Âm, bác ái cộng đoàn;…

- chỉ lo cho họ mình, tách rời và đóng kín khỏi môi trường những người ngoại….

Tổ chức "trùm họ" có công lớn với lịch sử Giáo hội Việt Nam và còn bền vững đến hôm nay như một đặc điểm truyền thống và ưu thế của Giáo hội Việt Nam.

2. Chức sở mục lệ của Giáo hội đàng trong 1880-1968

Lo ngại trước các khuyết điểm của tổ chức "trùm họ" và thầy giảng, công đồng Sàigòn 1880 đã có những quyết định thay đổi mục vụ quan trọng. Bên cạnh hội đồng trùm họ, có một nhóm "biện việc" được tổ chức theo mẫu Conseil de fabrique của Giáo Hội Pháp [2]. Conseil de fabrique là tổ chức dân sự do chính quyền Pháp quy định từ 1809 đến 1905, có nhiệm vụ quản trị tài sản nhà thờ và trả lương giáo sĩ, dưới quyền điều khiển của xã trưởng.

Trước đây, theo luật Hồng Đức, mỗi di chúc hợp pháp phải để lại một phần mười di sản làm của hương hoả; người Công giáo đã có thói quen giao của hương hoả này lại cho ông trùm họ đạo đứng tên. Dưới thời Pháp thuộc, số tài sản nhà thờ tăng nhanh và đứng tên địa phận. Một số nhân công, "biện việc", được thuê lo việc quản lý tài sản các họ đạo dưới quyền cha sở; vì các xã trưởng người ngoại không xen vào chuyện tài sản nhà thờ. Theo kiểu Pháp, các ông biện đeo dây tam tài trong các đại lễ như hội đồng xã dân sự.

Chức sở mục lệ dành cho cha sở quyền tuyển chọn trực tiếp hay chuẩn nhận hội đồng quý chức. Do đó, trong họ đạo, dần dần mấy ông biện thay thế các trùm họ do dân bầu. Thường các ông biện về già giao việc quản lý tài sản nhà thờ lại cho con mình, nhưng vẫn giữ tước vị ông biện. Hội đồng quý chức, vào thời di cư 1954, trở nên già lão quá đáng và không còn uy tín trong giáo dân[3].

3. Hội đồng giáo xứ của Giáo hội đàng ngoài 1900-1954

Đứng trước các vấn đề tương tự ở Đàng Trong, Công đồng Kẻ Sở 1900 và 1912 chọn những đường hướng khác: duy trì tổ chức thầy giảng và trùm họ, nhưng có những thay đổi quan trọng.

Trường thầy giảng không còn được coi là phương thế huấn luyện linh mục và được tổ chức song song trong thế yếu so với chủng viện. Các thầy giảng được giao phó quản trị tài sản địa phận dưới quyền cha quản lý, tài sản Nhà Đức Chúa Trời dưới quyền cha xứ. Thầy giảng kiêm nhiệm toàn bộ việc tổ chức đọc kinh, sắp đặt trong nhà thờ và nhà xứ, lo việc mục vụ và bác ái.

Hội đồng Giáo xứ vẫn do dân bầu và cha xứ duyệt trước khi trình Đức Cha. Quyền hạn của Hội đồng Giáo xứ bị thu hẹp tối đa và chức vị ông trùm hầu như chỉ là danh dự, là người góp của. Hội đồng Giáo xứ quyên góp bằng cách bổ nhân danh cho những dịp đặc biệt; quỹ hàng xứ rất nhỏ, hầu như do các ông trùm đóng góp[4].

Sau năm 1954, do thiếu các linh mục và thầy giảng, Hội đồng Giáo xứ dần dần tự lo việc tổ chức và quản trị giáo xứ.

4. Hội đồng Giáo xứ Việt Nam hiện tại

Sau Công Đồng, các giám mục miền Nam Việt Nam lo nghĩ đến việc cải tổ hội đồng quý chức, vì những nguyên nhân rõ rệt:

- tài sản đất đai của giáo hội bị mất quá nhiều, không còn cần đến nhóm "biện việc" quản trị;

- ảnh hưởng của Hội đồng Giáo xứ các xứ di cư do dân bầu có uy tín và tích cực hơn;

- ảnh hưởng của các nhóm tông đồ giáo dân thịnh hành….

Không có điều kiện để ban hành một Directorium giáo phận, các Đức Giám mục tạm giải quyết bằng Chỉ Nam Linh Mục, Năng Quyền Thập Niên và Quy Chế Hội Đồng Giáo Xứ. Năm 1968, Đức Giám mục Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận ban hành Quy Chế Hội Đồng Giáo Xứ và Quy Chế Giáo Dân cho Nha Trang. Theo mẫu này, lần lượt có các Quy Chế của Huế (1969); Sài Gòn và Phú Cường, Long Xuyên, Xuân Lộc (1971); Đà Lạt (1973); Cần Thơ (1974). Đặc điểm của các quy chế mới là:

- nhấn mạnh việc do dân bầu hơn;

- chú trọng đến khả năng cộng tác vào hoạt động mục vụ.

Sau 1975 và nhất là sau khi ban hành Bộ Giáo Luật 1983, Giáo hội Việt Nam có nhu cầu ban hành một quy chế hội đồng giáo xứ mới. Để giải quyết tạm thời, Đại Chủng viện Hà Nội cho các Đại Chủng sinh học lại Directorium 1941. Năm 1993, Đức Giám mục Giáo phận Xuân Lộc ban hành các văn bản Đào Tạo Giáo Dân, Sinh Hoạt Ban Hành Giáo và Hướng Dẫn Sinh Hoạt Ban Hành Giáo. Năm 1997, Đức Giám Quản Huỳnh Văn Nghi phổ biến bản Quy chế Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ mới cho giáo phận Tp.HCM. Do hoàn cảnh, cả hai quy chế của Xuân Lộc và Tp.HCM đều rất ngắn và giản lược tối đa.

Ngày 18.05.2002, Đức Tổng Giám mục Phạm Minh Mẫn công bố Quy Chế Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ mới cho tổng giáo phận Tp.HCM. Ngày 01/06/2015, Đức Tổng Giám Mục Phaolô Bùi Văn Đọc đã công bản Quy chế mới đã được bổ sung chỉnh sửa.

Như thế, tổ chức Hội đồng Giáo xứ vừa là điều bắt buộc theo giáo luật (cann. 536; 537), vừa là một truyền thống của Giáo hội Việt Nam.

Bài 2: NGƯỜI GIÁO DÂN ÔM ẤP CÔNG VIỆC TRUYỀN GIÁO - Lm. Antôn Hà Văn Minh

Công đồng Vatican II đã minh định: “Giáo dân phải hợp tác vào công cuộc truyền giáo của Hội Thánh; là những chứng nhân và đồng thời là những công cụ sống động, họ chia sẻ sứ mạng cứu rỗi của Hội Thánh” (AG số 41).

Và Đức Thánh cha Phanxicô khẳng quyết: trong Dân Thiên Chúa, “không có sự phân công trách nhiệm cho những người này là rao giảng Tin Mừng bằng cách này hay cách khác, và những người kia thì im lặng […], cũng không có những người này thì hoạt động tích cực và những người kia thì không”. Bởi vì, mỗi người đã được rửa tội đều được mời gọi loan báo Tin Mừng, bất kể chức vụ hay trình độ kiến thức đức tin của họ. Để không nhốt mình trong sự tĩnh lặng, Đức Thánh Cha mời gọi mỗi Kitô hữu nhận ra vẻ đẹp và sự nhưng không của món quà đã được trao cho mình và mang món quà này đến cho người khác: “Các con đã nhận được nhưng không, hãy cho đi một cách nhưng không” (Mt 10, 8)[5].

Tuy nhiên để công việc truyền giáo có thể đạt tới kết quả tốt đẹp, trước tiên người Giáo dân phải “ôm ấp sứ mạng truyền giáo”, có nghĩa là phải yêu mến và say mê công việc truyền giáo, hay nói như Đức Phanxicô là phải đam mê: đam mê đối với Chúa Giêsu và đam mê đối với dân của Người. Niềm đam mê này được hình thành từ việc say mê Tin Mừng Chúa Giêsu, để có thể nói như Phaolô: “Vô phước cho tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng!” (1 Cr 9,16). Sự say mê Tin Mừng được bắt nguồn nhận thức về hồng ân đức tin mỗi tín hữu nhận được qua Bí tích Rửa tội. Với hồng ân này, mỗi người khám phá ra Tình yêu trọng đại của Thiên Chúa tỏ bày cho nhân loại qua Đức Giêsu Kitô. Chính nhờ Người mà chúng ta nhận được phẩm giá cao trọng, được trở thành con Thiên Chúa và được gọi người là Cha, trong Thần khí của Thiên Chúa chúng ta kêu lên: “Abba - Cha ơi” (Rm 8, 15). Nhờ đó, chúng ta khám phá ra rằng, tình yêu tự hiến của Đức Giêsu trên Thập giá mang lại cho nhân loại một niềm vui khôn tả, bởi nhờ máu tuôn trào từ Thánh Tâm, nhân loại được giải thoát khỏi cảnh tối tăm của sự chết, được giải phóng để bước vào vùng sáng của sự sống vĩnh hằng. Qua hồng ân đức tin mỗi người chúng ta đã lãnh nhận, chúng ta hiểu rằng Chúa muốn dùng chúng ta để đến gần hơn với dân yêu dấu của Ngài và với tất cả những ai thành tâm tìm kiếm Ngài.

Quả thật, khi tháp nhập mỗi người tín hữu vào Thân thể Mầu nhiệm của Ngài, Chúa Kitô đã trao cho mỗi người sứ vụ chuyển tải niềm vui của Tin Mừng đến cho mọi người. Niềm vui mà mỗi tín hữu cảm nhận được trong vòng tay yêu thương của Người khi trao tặng chính mình Người cho chúng ta qua Lời và Thánh Thể. Quả thật, Lời và Thánh thể là phương thế để mỗi tín hữu gặp gỡ với Đức Kitô cách cá vị. Chính qua cuộc gặp gỡ này, tâm hồn chúng ta tràn ngập niềm vui, bởi nói như Đức Phanxicô “niềm Vui của Tin Mừng đổ đầy trái tim và cuộc sống của tất cả những ai gặp Chúa Giêsu. Những ai chấp nhận đề nghị cứu độ của Người thì được giải thoát khỏi tội lỗi, buồn phiền, trống rỗng nội tâm và cô đơn. Với Đức Kitô, niềm vui luôn luôn được tái sinh”[6].

Bởi đó, để có thể ôm ấp sứ vụ truyền giáo, người giáo dân không thể nào không quan tâm đến việc đọc và học Lời Chúa. Đức Bênêđictô XVI khẳng định:

“Trong viễn tượng loan báo Tin Mừng, tôi khuyến khích mọi tín hữu hãy làm mới lại những kinh nghiệm gặp gỡ cá nhân và cộng đoàn với Đức Kitô, Lời Sự Sống đã trở nên hữu hình, và hãy trở thành những sứ giả của Người, để hồng ân sự sống và hiệp thông của Thiên Chúa cứ được lan tràn ra mãi trên khắp thế giới. ... Hồng ân và nhiệm vụ cấp thiết của Giáo Hội là phải thông chia niềm vui đó, niềm vui phát xuất từ sự gặp gỡ với Con Người Đức Kitô, Lời Thiên Chúa, hiện diện giữa chúng ta. Trong một thế giới thường xem Thiên Chúa như là thừa thãi và xa vời, chúng ta hãy tuyên xưng như thánh Phêrô rằng duy một mình Ngài mới có ‘những lời đem lại sự sống đời đời’ (Ga 6,68). Không có điều ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên này là: hãy mở ra lại cho con người ngày nay con đường đến với Thiên Chúa, một vì Thiên Chúa đang nói và chia sẻ với chúng ta tình yêu của Ngài, để chúng ta có được sự sống dồi dào (x. Ga 10,10)”[7].

Việc say yêu Lời Chúa sẽ dẫn đưa chúng ta đến với Thánh Thể Chúa Giêsu, bởi qua Thánh Thể mỗi người chúng ta gặp gỡ Chúa cách sống động, nhờ con mất đức tin, chúng ta nhìn thấy Chúa Kitô diện đối diện, chúng ta được diện kiến với Đấng đã mặc lấy xác phàm và ở giữa chúng ta (Ga 1, 14), để trở nên lương thực nuôi dưỡng chúng ta, và qua sự hiệp thông Thánh Thể chúng ta và được biến đổi để nên giống Chúa. Vì thế, để có thể ôm ấp sứ vụ truyền giáo, chúng ta phải vun trồng một niềm ao ước rằng Thánh Thể phải tạo được hiệu quả sâu xa hơn vào trong cuộc sống thường ngày của chúng ta, làm cho chúng ta trở thành những chứng nhân thuyết phục trong môi trường làm việc cũng như trong tất cả môi trường xã hội[8].

Mỗi người tín hữu qua bí tích Rửa tội được trở nên thành phần của Giáo Hội, được dự phần vào sứ vụ của Chúa Kitô, vì thế giáo dân có ơn gọi và sứ mạng loan báo Tin Mừng. Công đồng Vatican II đã khẳng định: “Giáo dân góp phần tích cực vào đời sống và hoạt động của Giáo Hội... Họ đem những người có lẽ đang xa lạc trở về với Giáo Hội; họ cộng tác đắc lực vào việc rao truyền Lời Chúa, nhất là bằng việc dạy giáo lý; họ đem khả năng của mình làm cho việc coi sóc các linh hồn và cả việc quản trị tài sản của Giáo Hội sinh hiệu quả hơn”(AG số 33). Vì thế, mỗi người hãy yêu mến ơn gọi và sứ vụ loan báo của mình, và phải nỗ lực nuôi dưỡng lòng mến yêu này bằng những cuộc gặp gỡ các vị với Chúa Kitô.

Câu hỏi gợi ý:

1) Các chủ chăn có phương thế giúp đỡ để người giáo dân ý thức về nhiệm vụ loan báo, và yêu mến sư vụ này?

2) Trong một cuộc sống hưởng thụ và đầy bon chen, với ơn gọi tông đồ của người giáo dân, chúng ta có tìm cách hun đúc tinh thần truyền giáo và yêu mến các linh hồn qua Lời Chúa và Bí tích Thánh Thể?

3) Tôi đã làm gì để kiến tạo được những cuộc gặp gỡ với Đức Kitô trong cuộc sống thường ngày?

Bài 3: SỐNG LINH ĐẠO TRUYỀN GIÁO - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Linh đạo truyền giáo mở ra một hành trình từ trái tim đến hành động, nơi mỗi Kitô hữu được mời gọi sống lời Chúa và trở thành người môn đệ truyền giáo:

“Mỗi người Kitô hữu có bổn phận, ở đây và bây giờ, phải dấn thân cách tích cực vào công cuộc Tin mừng hóa; quả thật, bất kỳ ai đã thật sự trải nghiệm Thiên Chúa yêu thương cứu độ, thì không cần được huấn luyện nhiều thời gian và dài lâu để ra đi và công bố tình yêu đó. Mỗi người Kitô hữu là một nhà truyền giáo theo mức độ mà người ấy đã gặp gỡ tình yêu của Thiên Chúa nơi Đức Giêsu Kitô; chúng ta không còn nói rằng chúng ta là ‘những môn đệ’ và ‘những nhà truyền giáo’, nhưng đúng hơn, chúng ta mãi mãi là ‘những môn đệ truyền giáo’” [9].

Sống linh đạo truyền giáo là một hành trình thiêng liêng sống động, bởi vì đó là trung tâm của đời sống người môn đệ Chúa Giêsu, bắt nguồn từ cuộc gặp gỡ thiết thân với Người. Trong cuộc gặp này, mỗi môn đệ truyền giáo cảm nhận sức mạnh thiêng liêng của lệnh truyền: “Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” (Mt 28,19). Mỗi cuộc gặp gỡ không chỉ đem đến niềm vui Tin Mừng mà còn thôi thúc họ tiếp tục gặp gỡ và lan tỏa Lời Chúa.

Linh đạo truyền giáo không chỉ là một hành trình cá nhân, nhưng còn là một hành trình cộng đoàn, làm nên sức năng động của một cộng đoàn môn đệ truyền giáo. Trong bối cảnh giáo xứ, Linh đạo truyền giáo làm nên sức năng động cộng đoàn, nơi mỗi người giáo dân không chỉ tham gia các cử hành phụng vụ hay sinh hoạt mục vụ, mà còn trở thành những Tác viên của Tin mừng ngay trong cộng đoàn mình. Linh đạo truyền giáo mở rộng phạm vi cộng đoàn giáo xứ ra khỏi bức tường của nhà thờ và đi vào đời sống cộng đồng, làm cho mỗi giáo dân trở thành nhân chứng sống động của Tin Mừng. Sức năng động của linh đạo truyền giáo làm cho cộng đoàn giáo xứ lan tỏa Tin Mừng đến mọi ngóc ngách của đời sống.

Nơi cộng đoàn các môn đệ truyền giáo, cầu nguyện và phân định chung là nền tảng trong hành trình sống linh đạo truyền giáo. Cầu nguyện không chỉ là thưa chuyện với Thiên Chúa mà còn khao khát sống tình thân với ngài; nhờ đó, người môn đệ truyền giáo nhạy bén hơn với những gì thuộc về Chúa và có sức mạnh để thực thi ý Ngài. Trong khi đó, Phân định là quá trình cân nhắc và lựa chọn nhằm tìm kiếm ý Chúa, không chỉ qua những quyết định cụ thể mà còn nuôi dưỡng và vun đắp một định hướng dấn thân theo ý Chúa.

Thực hành cầu nguyện và phân định làm cho linh đạo truyền giáo từ lý thuyết trở thành hoạt động không thể thiếu trong đời sống của người tín hữu, giúp họ thực hiện sứ mệnh truyền giáo một cách ý thức và nhiệt tâm. Mỗi quyết định và hành động xuất phát từ quá trình này không chỉ có ý nghĩa cho bản thân mà còn có tác động tích cực đến cộng đồng và thế giới xung quanh. Qua đó, mỗi ngày sống của Kitô hữu lan tỏa Tin mừng, niềm tin và hy vọng vào mọi bối cảnh sống, từ hoạt động mục vụ giáo xứ đến việc góp phần vào cộng đồng rộng lớn hơn, nhằm thực thi sứ mệnh của Chúa Giêsu.

Tóm lại, sống linh đạo truyền giáo là sống sức năng động vốn có từ cuộc gặp gỡ thiết thân của người môn đệ với Chúa Giêsu. Từ đó, nơi mỗi người môn đệ, linh đạo truyền giáo làm cho người môn đệ Chúa Giêsu lan tỏa ảnh hưởng của Tin Mừng đến môi trường sống của mình. “Một ngọn lửa thắp lên nhiều ngọn lửa” (Thánh Alberto Hurtado). Mỗi bước chân trên hành trình sống đời môn đệ Chúa Giêsu góp phần vào một chuyển động lớn lao, đó là sức lan tỏa của Tin Mừng. Mỗi người môn đệ được kêu gọi sống linh đạo truyền giáo, làm cho linh đạo truyền giáo trở thành trái tim và trung tâm của cuộc sống đức tin, mang ánh sáng của Tin Mừng đến với mọi nơi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ Chúa Giêsu.

Hồi tâm:

1) Bằng cách nào tôi có thể góp phần lan toả Tin Mừng trong hoàn cảnh sống thường ngày? Tôi có thể làm gì để thực thi sứ mệnh truyền giáo trong cộng đoàn giáo xứ?

2) Tôi nhận ra điều gì về ơn gọi của mình như người môn đệ truyền giáo? Tôi đã thực hiện những quyết định và hành động nào theo sự hướng dẫn của Thiên Chúa?

3) Tôi đóng góp như thế nào để tạo nên sức năng động của Tin Mừng trong cộng đoàn giáo xứ? Tôi đã chia sẻ niềm tin của mình với người khác như thế nào, và làm thế nào tôi có thể cải thiện hoặc mở rộng ảnh hưởng tích cực của mình đối với cộng đồng?

Bài 4: ĐỨC TÍNH CỦA NGƯỜI TÔNG ĐỒ - Lm. Tôma Vũ Ngọc Tín, S.J.

Việc xây dựng và phát triển giáo xứ thành một cộng đoàn tư tế phụng thờ Thiên Chúa, sống, làm chứng và loan truyền Tin Mừng đòi hỏi tinh thần hợp lực và cống hiến không nhỏ từ phía Hội đồng mục vụ giáo xứ (HĐMVGX). Là một cơ chế gồm những giáo dân được tuyển chọn cẩn thận, HĐMVGX cùng với linh mục chánh xứ, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc quản trị giáo xứ, tổ chức và điều hành các hoạt động mục vụ, cũng như xây đắp tình liên đới và sự hiệp thông trong cộng đồng. Để thực hiện hiệu quả những nhiệm vụ này, mỗi thành viên của HĐMVGX cần phải sở hữu và phát huy những đức tính cần thiết.

Mười hai đức tính mà Đức Thánh Cha Phanxicô đề nghị cho những người phục vụ tại giáo triều hẳn cũng là những đức tính thích hợp và cần thiết cho những người phục vụ tại giáo xứ [10], cách riêng là thành viên HĐMVGX. Như những đức tính của người tông đồ, những đức tính này không chỉ giúp mỗi thành viên HĐMVGX thi hành chức vụ một cách hiệu quả, mà còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng và duy trì một cộng đoàn hiệp nhất, yêu thương, cổ võ tình liên đới và tham gia, thúc đẩy sự sống và phẩm giá con người.

1. Tinh thần truyền giáo và mục vụ: Đức tính này đòi hỏi sự chăm chỉ và lòng yêu mến Giáo hội, cũng như khả năng tiếp cận và hỗ trợ cộng đồng địa phương. Người tông đồ cần thể hiện sự quan tâm đến anh chị em trong cộng đoàn và sẵn sàng cứu giúp người khác như những người phục vụ khôn ngoan (Mt 25,14-30).

2. Khôn ngoan và phù hợp: Người tông đồ cần phải nỗ lực rèn giũa năng lực cá nhân nhằm tích lũy kiến thức, kinh nghiệm cần thiết để thực hiện trách nhiệm và bổn phận một cách thông minh và sáng suốt. Họ cũng cần phải sẵn sàng đối mặt và giải quyết các tình huống với sự khéo léo và sáng tạo.

3. Thiêng liêng và nhân văn: thiêng liêng là xương sống của mọi việc phục vụ trong Giáo hội và cộng đoàn giáo xứ; nó giúp nuôi dưỡng và bảo vệ hoạt động tông đồ khỏi sự yếu đuối của con người và của các cám dỗ trong đời sống. Đồng thời, tính nhân văn làm cho đức tin trở nên chân thực; nó thể hiện sự khác biệt của chúng ta - những người phục vụ, với máy móc hay người làm dịch vụ; nó mang lại sự cảm thông và tình người: “Sao cho mọi người thấy anh em sống hiền hoà rộng rãi, Chúa đã gần đến” (Pl 4,5).

4. Gương mẫu và trung thành: Người tông đồ cần phải là tấm gương tránh gây scandal, làm tổn thương hồn và ảnh hưởng đến sự uy tín của chứng từ. Họ phải trung thành với ơn gọi, nhớ lời Chúa dạy về sự trung tín và chân thật: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, thì cũng trung tín trong việc lớn; ai bất lương trong việc rất nhỏ, thì cũng bất lương trong việc lớn” (Lc 16,10).

5. Hợp lý và nhẹ nhàng: Sự hợp lý giúp tránh những phản ứng cảm xúc hợp lý, trong khi sự nhẹ nhàng giúp tránh sự rập khuôn trong quy trình và kế hoạch. Những đức tính này cần thiết cho một nhân cách cân đối.

6. Lành tính và quyết đoán: Lành tính giúp chúng ta thận trọng trong phán đoán và có khả năng kiềm chế không hành động một cách bốc đồng và vội vã, bao gồm việc thực hành khuôn vàng thước ngọc (xem Mt 7,12; Lc 6,31). Quyết đoán là hành động với ý chí kiên định, tầm nhìn rõ ràng và vâng phục Thiên Chúa.

7. Bác ái và chân thật: Hai đức tính không thể tách rời của đời sống Kitô giáo: “sống theo sự thật và trong tình bác ái, chúng ta sẽ lớn lên về mọi phương diện, vươn tới Đức Ki-tô vì Người là Đầu” (Ep 4,15).

8. Cởi mở và trưởng thành: Sự cởi mở thể hiện sự trung thực và thẳng thắn, còn sự trưởng thành là mục tiêu và kết quả của quá trình phát triển không ngừng.

9. Tôn trọng và khiêm tốn: Sự tôn trọng là tài năng của những linh hồn tao nhã và tế nhị, còn khiêm tốn là đức tính của các thánh nhân và những người có lòng sùng đạo.

10. Siêng năng và chu đáo: Sự siêng năng và sẵn sàng hiến dâng bản thân phản ánh lòng tin vào Thiên Chúa và lòng quảng đại của chúng ta.

11. Can đảm và tỉnh táo: Can đảm đối mặt với rắc rối như Daniel trong hang sư tử, hoặc như David trước Gô-li-át. Tỉnh táo là khả năng hành động một cách tự do và dễ dàng, không bị ràng buộc bởi vật chất: “Anh hãy đồng lao cộng khổ như một người lính giỏi của Đức Kitô Giêsu” (2Tm 2,3).

12. Trách nhiệm và tiết độ: Những người có trách nhiệm là những người giữ lời hứa với sự nghiêm túc và trách nhiệm. Tiết độ là khả năng từ chối những thứ không cần thiết và chống lại tư tưởng tiêu dùng tràn lan.

Hồi tâm:

1) Trong quá trình tham gia HĐMVGX, tôi đã đào luyện và phát huy đức tính nào? Đức tính đó đã giúp tôi như thế nào khi thi hành chức vụ?

2) Tôi có thể áp dụng tinh thần truyền giáo và mục vụ trong việc phục vụ cộng đồng giáo xứ bằng cách nào?

3) Nhớ lại cách tôi đã thực hành một trong những đức tính nói trên, đức tính đó đã giúp ích như thế nào khi tôi thực thi chức vụ trong HĐMVGX?

WHĐ (02.02.2024)

[1] Theo lệ này, sau này các họ đạo, có linh mục coi sóc riêng, tự nhận mình là "xứ".

[2] ĐỊA PHẬN TÂY ĐÀNG TRONG, Chức sở mục lệ, Saigon 1884.

[3] NGUYỄN Kim Điền, Thư công bố quy chế hội đồng giáo xứ, 29-06-1969, Quy Chế Hội Đồng Giáo xứ Địa Phận Huế, Huế 1969.

[4] VICARIATUS APOSTOLICUS DE HANOI, Directorium Vicariatus Apostolici de Hanoi, Luật Riêng Địa Phận Hà Nội, Hà Nội 1941.

[5]Nguồn: https://xuanbichvietnam.net/trangchu/muoi-hai-loi-khuyen/, ngày 20.10.2023

[6] Đức Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin Mừng, số 1, tại https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-huan-niem-vui-cua-tin-mung-evangelii-gaudium-46656

[7] Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI, Tông huấn Lời Chúa, số 2.

[8] X, Đức Bênêđictô XVI, Tông huấn Bí tích Tình yêu, số 79.

[9] Đức thánh cha Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin mừng, số 120, tại https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tong-huan-niem-vui-cua-tin-mung-evangelii-gaudium-46656

[10]https://www.ewtn.com/catholicism/library/catalogue-of-needed-virtues-13184

Thư gửi sinh viên, học sinh Công giáo nhân dịp mừng lễ Chúa Giáng Sinh 2023.

2023-12-21T15:00:30+07:00

ỦY BAN GIÁO DỤC CÔNG GIÁO
trực thuộc
Hội Đồng Giám Mục Việt Nam

THƯ GỬI SINH VIÊN, HỌC SINH CÔNG GIÁO
NHÂN DỊP MỪNG LỄ CHÚA GIÁNG SINH 2023

Các con thân mến,

Không khí của Mùa Giáng Sinh trong những ngày này đang nhộn nhịp với những trang hoàng rực rỡ. Lúc 5 giờ chiều ngày 09 tháng 12 vừa qua, tại Quảng trường Thánh Phêrô, khi tiếp kiến hai phái đoàn do Đức Hồng y Thống đốc thành Vatican tặng Cây thông và Hang đá máng cỏ năm nay cho Tòa Thánh, Đức Thánh Cha nói rằng: “Đứng trước mỗi máng cỏ, cả những máng cỏ trong gia đình chúng ta, chúng ta nghĩ lại những gì xảy ra cách đây 2.000 năm tại Bêlem, và điều này phải thức tỉnh nơi chúng ta sự tưởng nhớ thinh lặng và kinh nguyện trong đời sống thường nhật huyên náo, với bao nhiêu hoạt động miệt mài. Thinh lặng để có thể lắng nghe điều Chúa Giêsu nói từ máng cỏ. Cầu nguyện để biểu lộ sự kinh ngạc biết ơn, sự dịu dàng, và có thể là cả nước mắt mà cảnh tượng hang đá máng cỏ gợi lên nơi chúng ta”. Từ những lời nhắn nhủ thật gần gũi này, cùng với các con bước vào Mùa Giáng Sinh năm nay, cha muốn chia sẻ một chút suy nghĩ về Mầu Nhiệm lớn lao này.

1. Giáng sinh trong những bức tranh.

Năm nay kỷ niệm 800 năm Thánh Phanxicô đã thiết kế máng cỏ đầu tiên. Ngài muốn mô tả lại khung cảnh Chúa Giáng Sinh làm người tại hang đá Bêlem, để nhắc nhở mọi người về mầu nhiệm trọng đại này. Chắc chắn rằng hình ảnh không phải là thực tại của mầu nhiệm, nhưng sự hiện hữu của máng cỏ Chúa Hài Đồng trong suốt tám thế kỷ qua đã không dừng lại ở việc trang trí, mà nó còn giúp cho người ta có được những cảm xúc đức tin cần thiết, để sống những tinh thần và thông điệp của mầu nhiệm ấy. Trong ý hướng đó, chúng ta cùng nhìn về sự kiện Chúa Giáng Sinh trong ba bức tranh tiêu biểu.

1.1. Không có chỗ trong nhà trọ

Phúc âm thuật lại là đang trên đường cùng với Thánh Giuse trở về quê khai sổ bộ theo lệnh của Hoàng Đế Au-gút-tô, thì bà Maria đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Không thể khác hơn được nữa, việc cần phải làm lúc này chính là tìm một quán trọ để trú ngụ qua đêm và cũng là một nơi căn bản để có thể ứng phó trong trường hợp bà Maria sinh con. Thế nhưng một câu chuyện đáng buồn xảy đến, chủ nhà trọ chối từ tất cả. Việc từ chối này đã đưa đến một kết quả mà cho đến hôm nay, khi đứng trước máng cỏ Chúa Hài đồng, người ta vẫn luôn thắc mắc: tại sao một Thiên Chúa quyền năng lại giáng trần trong một nơi thương tâm và lạnh lẽo như thế? (x. Lc 2, 1 – 6). Nếu được biết trước về sự kiện này, thì đây sẽ là một bức tranh hoàn toàn trái ngược với những gì người ta có thể hình dung về cuộc giáng trần của Đấng Cứu Thế. Người đã được sinh ra trong những nghịch lý của con người chúng ta. Bởi vậy, khi đứng trước máng cỏ Chúa Hài Đồng, các con đừng cố gắng tìm cách lý giải tại sao hay như thế nào, mà hãy liên kết bức tranh này với một lời cầu nguyện chân thành: Chúa đã chấp nhận sinh ra trong bần cùng túng thiếu, xin cho tất những ai đang lầm than khốn khó, cũng tìm được niềm an ủi và khích lệ trong tình thương của Đấng Emmanuel, nghĩa là Thiên Chúa ở cùng chúng ta.

1.2. Giờ của các mục đồng

Trong một thế giới cậy vào tài trí con người, ca tụng sự thông minh, đề cao nghiên cứu khoa học hơn là quy hướng về Thiên Chúa, mà cuối cùng chẳng đưa con người đến những điều tốt lành hơn, sự dữ đã và vẫn đang tồn tại, Luca thánh sử lập lại tuyên bố của tiên tri Isaia một chương trình cứu chuộc của Đấng Cứu Thế: “Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức” (Lc 4, 18; x. Is 61, 1 - 2a). Chương trình cứu chuộc ấy, trong bức tranh của Mầu nhiệm Giáng Sinh, các mục đồng chính là những người đầu tiên được đón nhận. Những nông dân nầy không có máy kéo hiện đại, chẳng có công trình khoa học, không bằng cấp chuyên môn, họ chỉ có duy nhất một tấm lòng thành, một tấm lòng quy hướng về Chúa của mình. Bởi đó, khi nghe sứ thần loan báo, họ không cần suy nghĩ, cũng chẳng phải đắn đo, nhanh chóng đi đến nơi và thấy Mẹ Maria, Thánh Giuse và Hài Nhi nằm trong máng cỏ. Điều đáng khâm phục nơi những con người đơn sơ này, đó chính là khi ra về, “họvừa đi vừa tôn vinh ca tụng Thiên Chúa, vì mọi điều họ đã được mắt thấy tai nghe, đúng như đã được nói với họ” (Lc 2, 20). Chúng ta hãy bắt chước các mục đồng trong bức tranh này, luôn biết ca tụng Chúa vì những ơn lành Người đã ban trong cuộc sống. Ước gì lời ca tụng ấy trở thành niềm vui Kitô hữu, luôn hiện diện và sẵn sàng lan tỏa đến những người chúng ta gặp gỡ.

1.3. Bò và Chiên bên trong hang đá

Những “nhân vật” nơi bức tranh thứ ba này, trong góc độ mỹ thuật, nó được nhìn như những vật trang trí cho hang đá Bêlem thêm sống động và phù hợp với bối cảnh mà phúc âm tường thuật về nơi Chúa sinh ra (x. Lc 2, 7). Nhưng khi nhìn ở góc độ đức tin, ta có thể nhận ra rằng: nếu như ngôi sao lạ kia, trong thinh lặng tuyệt đối của mình, đã trở nên dấu chỉ mạnh mẽ cho các nhà đạo sĩ tìm đến nơi hang đá Chúa Hài Đồng, thì sự hiện diện rất thinh lặng nơi hang đá này, những chú bò và chiên cừu đã góp phần làm cho tiếng hát của Thiên Thần được vang xa vào một thế giới đầy ồn ào náo nhiệt: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho loài người Chúa thương”(Lc 2, 14). Lời ca tụng này cũng khẳng định với chúng ta rằng: Chúa Giáng sinh làm người cho cả thế giới chứ không dành riêng cho một cá nhân hay một tổ chức nào. Việc giáng sinh của Chúa Giêsu là quà tặng cho cuộc sống này, một cuộc sống của hòa bình và nhân ái. Không có Chúa hiện diện, thì không một chính phủ hay một nền triết học hoặc khoa học nào có thể mang lại được điều đó. Chúng ta cũng nhận ra một bài học rất nhân văn từ bức tranh này. Trong thế giới của tốc độ và tiếng ồn từ mọi phương diện, sự thinh lặng là một điều rất cần thiết để tạo sự quân bình cho cuộc sống. Noi gương Mẹ Maria “hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm và suy đi nghĩ lại trong lòng” (Lc 2, 19), chúng ta hãy dành cho Chúa một khoảng thinh lặng nào đó trong cầu nguyện và suy niệm trong lòng những biến cố đã xảy ra qua việc giáng sinh của Chúa Giêsu.

2. Giáng sinh trong Mầu nhiệm

“Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta” (Ga 1, 14).Đó là một mầu nhiệm lớn và quan trọng trong đức tin Kitô giáo. Nơi Mầu nhiệm này, chúng ta tuyên xưng rằng: Chúa Giêsu Kitô, Thiên Chúa vĩnh cửu và là Con của Chúa Cha hằng hữu, bởi phép Chúa Thánh Thần đã được thụ thai trong lòng Đức Trinh Nữ Maria, được sinh mà không phải được tạo thành, trở thành con người vì chúng ta và để cứu độ chúng ta (x. Kinh Tin kính Nicea). Mầu nhiệm đó, trước hết dẫn đưa tâm trí chúng ta sự vĩnh cửu từ muôn đời của Ngôi Lời bởi Chúa Cha: “Ngay trước lúc hừng đông xuất hiện, tự lòng Cha, Cha đã sinh ra Con” (Tv 110, 3)và sau đó hướng sự chú ý của chúng ta trở lại thời điểm Đấng Vĩnh Cửu vượt qua ngưỡng cửa thời gian, bước vào không gian của trần thế, trở thành con người không phải bởi sự trợ giúp của tình phụ tử nhân loại, nhưng bằng cách mượn xác thịt của chúng ta từ một người phụ nữ tinh tuyền là Đức Maria, Mẹ Đồng trinh.

Đối lập với bóng đêm của sa ngã trong Vườn Địa Đàng, Mầu nhiệm Giáng sinh sẽ là bình minh của Ơn Cứu Chuộc, đặt nền tảng cho tinh thần dưỡng tử của chúng ta trong mối liên hệ mới với Thiên Chúa qua trung gian của Chúa Giêsu. Xác tín điều đó, Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo số 457 viết “Ngôi Lời đã làm người để cứu độ chúng ta, bằng cách giao hòa chúng ta với Thiên Chúa : Thiên Chúa “đã yêu thương chúng ta và sai Con của Ngài đến làm của lễ đền tội cho chúng ta” (1 Ga 4, 10). “Chúa Cha đã sai Con của Ngài đến làm Đấng cứu độ thế gian” (1 Ga 4, 14). “Chúa Giêsu đã xuất hiện để xóa bỏ tội lỗi” (1 Ga 3, 5)”. Sự giáng sinh này sẽ lấp đầy những khoảng trống của tuyệt vọng vì sa ngã, sẽ thành toàn cho niềm hy vọng về sự bất diệt trong hạnh phúc với Thiên Chúa là Cha nhân hậu. Mặc dù không xuất hiện trong khung cảnh giáng sinh, nhưng dựa trên lời ca tiếng hát của muôn sứ thần trên bầu trời Bêlem mà Thánh sử Luca đã thuật lại, chúng ta tin rằng sự kiện giáng sinh của Ngôi Hai Thiên Chúa làm người đã phát xuất từ cung lòng Chúa Cha : “Con là con của Cha, ngày hôm nay Cha đã sinh ra con”(Tv 2, 7).

Các con thân mến,

Chỉ còn ít ngày nữa là chúng ta sẽ vui mừng kỷ niệm lần thứ 2023, Con Thiên Chúa giáng sinh làm người. Chúng ta có thêm một cơ hội nữa để đứng trước Hang đá máng cỏ Chúa Hài Đồng, nhìn ngắm và cảm nghiệm tình thương của Thiên Chúa dành cho nhân loại. Điều này đòi buộc chúng ta một niềm tin, vì đó là một mầu nhiệm, nghĩa là nó luôn vượt ra khỏi lý luận và trí óc con người. Sách Giáo lý của Hội Thánh Công Giáo, số 463 đã dạy: “Tin vào việc Nhập Thể thật của Con Thiên Chúa là dấu hiệu đặc trưng của đức tin Kitô giáo. “Căn cứ vào điều này, anh em nhận ra Thần Khí của Thiên Chúa: Thần Khí nào tuyên xưng Chúa Giêsu Kitô là Đấng đã đến, và trở nên người phàm, thì Thần Khí ấy bởi Thiên Chúa””(1 Ga 4, 2). Ước mong rằng, cùng với những bài học đạo đức nhỏ nơi các bức tranh mà cha đã liệt kê ở trên, các con hãy tin và thể hiện niềm tin vào mầu nhiệm tình thương này bằng những việc làm cụ thể bởi lòng yêu mến của mình dành cho một người khác.

Cũng qua những thuật ngữ được diễn tả này, với tất cả lòng yêu mến và chân thành, cha chúc mừng Giáng Sinh và Năm Mới dương lịch cho tất cả các con, những học sinh, sinh viên Công giáo trên khắp mọi miền đất nước. Nguyện xin Thiên Chúa Tình Yêu ban thêm niềm tin cho các con. Xin Người ban cho các con và toàn thể gia quyến mọi điều an lành và hạnh phúc.

Vĩnh Long, ngày 20 tháng 12 năm 2023.

+ Phêrô Huỳnh Văn Hai
Giám mục Giáo Phận Vĩnh Long
Chủ tịch Ủy Ban Giáo Dục Công Giáo

WHĐ (21.12.2023)

Hội đồng Giám mục Việt Nam: Biên bản Hội nghị thường niên kỳ II năm 2023.

2023-09-22T14:05:02+07:00

Thư gửi học sinh, sinh viên Công giáo nhân dịp năm học mới 2023 – 2024.

2023-08-30T17:31:30+07:00

THƯ GỬI HỌC SINH, SINH VIÊN CÔNG GIÁO
NHÂN DỊP NĂM HỌC MỚI 2023 – 2024

Các con học sinh, sinh viên rất thân mến,

Được đi học là một ân huệ, một may mắn và niềm vui. Vào thời điểm khởi đầu năm học mới năm nay, cha muốn gửi tới các con những tâm tình, hy vọng khơi lên trong chúng con động lực để bước vào năm học mới. Các con hãy sống thật với mình và bước đi trên con đường Chúa dành cho các con, khi sống có trách nhiệm với chính cuộc đời mình.

– BIẾT mình – SỐNG THẬT với chính mình

Ngày nay, con người biết đủ thứ nhưng lại rất ít biết mình, ra sức học cao hiểu rộng nhưng học để nhận biết bản thân thì chẳng mấy ai ý thức. Nhân loại chạy đua trong công cuộc khám phá vũ trụ, nhưng lại ít để tâm chinh phục chính mình. Guồng quay đó dẫn đến thực trạng nhiều bạn trẻ sống trong sự mập mờ về nhận thức bản thân, lạc vào mê cung những mơ mộng đan dệt, ảo tưởng, loay hoay tìm cách thể hiện, mong cầu sự công nhận tán thưởng từ người khác mà quên đi giá trị đích thực.

“Con tìm gì thế?” (Ga 1,38). Chúa Giê-su đã, đang và vẫn còn ngoảnh lại hỏi đích danh từng người chúng ta. Nghe chừng đơn giản nhưng là bước tiên quyết cho hành trình tìm kiếm ý nghĩa đời mình. “Tôi là ai? Tôi khao khát điều gì? Mục đích của đời tôi là gì?” – Biết mình là khởi đầu của mọi khôn ngoan và là điều kiện tiên quyết của mọi thay đổi nội tâm. Nhận thức được cái tôi hiện tại và cái tôi lý tưởng được mời gọi trở thành, con người mới lớn lên trong ý thức làm chủ bản thân, và lớn lên trong tự do để chịu trách nhiệm về bản thân.

Trên hành trình đi tìm câu trả lời, cha mời gọi các con nhìn nhận những trăn trở nơi trái tim mình. Hãy thật lòng lắng nghe tiếng nói của con tim, ý thức về hiện tại – quá khứ – tương lai để nhận ra khát khao như con bướm muốn phá vỡ chiếc kén, để thoát ra khỏi sự tù túng của tự lừa dối bản thân, để sống thật với chính mình.

Các con thân mến, Chúa Giê-su không bao giờ lên án chúng ta, nhưng Ngài khích lệ và nâng đỡ chúng ta. Ngài tin tưởng các con ngay cả khi các con không còn tin vào chính mình. Hãy can đảm biết mình, để có thể thỏa sức dấn thân và tự do bước theo lối riêng để thực thi sứ mạng mà Thiên Chúa đã dành sẵn cho từng người.

– BƯỚC ĐI trên con Chúa đường dành cho mình

Hành trình sống chỉ bắt đầu khi các con hiểu biết chính mình, đồng thời có khả năng phân định để sống đúng với phẩm chất, cá tính, để tự do chọn lựa và bước đi trên con đường của riêng mình.

Ra khỏi vùng an toàn, lược bỏ những thói quen xấu và vượt lên chính mình, nhờ đó có thể tiến xa hơn. Hãy mạnh dạn suy tư, trau dồi tri thức để sẵn sàng phục vụ khi Chúa muốn.

Tập không chủ quan và không thỏa mãn về bản thân ở mức độ phù hợp. Đó là động lực kéo các con ra khỏi vũng bùn của tự cao. Luôn trăn trở thao thức vươn lên sẽ làm cho cuộc sống bớt đơn điệu, đồng thời tạo niềm vui trong cuộc sống hiện tại.

Hướng thượng và không từ bỏ khát vọng. Hãy khát khao không ngừng nghỉ. Một khi hài lòng tìm đến sự an nhàn, thôi không mong chờ những điều cao cả, khi ấy các con đang rơi vào tình trạng hôn mê. Các con đừng sợ để sống cho những gì cao quí hơn.

– TRÁCH NHIỆM tiếp thu tri thức

Tuổi trẻ là thời gian bừng sáng của tri thức. Tri thức chỉ triển nở khi được đón nhận như một trách nhiệm. Như lời mời gọi của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô, các con hãy tiếp tục tìm kiếm và sẵn sàng mạo hiểm, học vị không chỉ là bằng cấp để theo đuổi hạnh phúc cá nhân, nhưng còn là nhiệm vụ cống hiến cho một xã hội công bằng và tiến bộ hơn. Các con hãy học tập để khám phá ra Thiên Chúa chính là cuội nguồn của mọi tri thức nhân loại.

Tại Việt Nam, vẫn còn nhiều thanh thiếu niên ở tuổi các con mà không có may mắn được đến trường. Vì thế, các con phải biết trân trọng và có trách nhiệm với việc học của mình. Học không phải chỉ vì bố mẹ bắt ép hay vì tấm bằng đảm bảo cho công việc sau này, mà học là trách nhiệm từng người chúng con với bản thân, với gia đình và xã hội. Ý thức như thế, tinh thần Tin Mừng cứu độ sẽ được chứng thực và loan truyền qua chính đời sống thật của các con.

Cha mong ước và cầu chúc các con tìm ra con đường mà Thiên Chúa dành cho mình. Ước mong mỗi hành động, lời nói của các học sinh, sinh viên đều mang âm hưởng hy vọng. Dù trong bối cảnh nào, các con cũng đừng bất mãn, nhưng dấn thân học hỏi. Xin Chúa Thánh Thần thôi thúc trí khôn, thắp sắng ngọn lửa tình yêu nơi tâm hồn các con.

Để kết thúc, cha mượn lời của vị cha chung – Đức Thánh Cha Phanxicô nói với các con: “Các con hãy ôn lại quá khứ để học bài học lịch sử, và chữa lành những vết thương cũ đôi khi còn tái phát. Hướng tới tương lai để nuôi dưỡng lòng hăng hái, để làm cho những giấc mơ nảy mầm, khơi lên những viễn tượng và làm cho niềm hy vọng nở hoa. Bằng cách đó, chúng ta được hiệp nhất, có thể học hỏi lẫn nhau, sưởi ấm con tim, khơi động tâm trí với ánh sáng của Phúc âm, và thêm sức mạnh mới cho đôi tay của mình” (Christus Vivit 199).

Một lần nữa, cha cầu chúc các con bước vào năm học mới với niềm vui và tâm tình tạ ơn Chúa vì ân huệ được đi học. Xin Ngài chúc lành cho các con, hôm nay và mãi mãi.

Hà Nội, ngày 26 tháng 8 năm 2023

+ Giuse Vũ Văn Thiên
Tổng Giám mục Hà Nội

Nguồn: tonggiaophanhanoi.org (26.08.2023)

Ủy ban Phụng tự lưu ý phụng vụ dịp Trung Thu năm 2022.

2022-09-06T15:24:48+07:00

HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM
ỦY BAN PHỤNG TỰ

LƯUÝ PHỤNG VỤ
DỊPTRUNG THU NĂM 2022

WHĐ (05.9.2022) -Ủy ban Phụng tự trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam nhận được câu hỏi về cửhành phụng vụ Chúa nhật XXIV thường niên vào chiều thứ Bảy ngày 10 tháng 9 năm 2022, cũng là ngày Tết Trung Thu năm nay. Xét vì ích lợi thiêng liêng của các tín hữuvà để tránh các hình thức cử hành không phù hợp với phụng vụ của Hội Thánh, Ủy ban Phụng tự giới thiệu những lưu ý của linh mục Phêrô Kiều Công Tùng nhưsau:

1.Tết Trung Thu năm nay trùng vào thứ Bảy ngày 10/9/2022, nên buổi chiều buộc phải giữ lễ theo Chúa Nhật XXIV thường niên (x. GL 1248 §1; Notitiae 1984, trang 603), vì vậy không thể cử hành Lễ theo truyền thống dân tộc (Tết Trung Thu). Nếu muốn dùng bản lễ Tết Trung Thu, quý cha có thể tổ chức trước vào thứ Sáu ngày 09/9/2022.

2.Lễ chiều thứ Bảy 10/9/2022: Dùng bản văn phụng vụ của Chúa nhật XXIV thường niên, với ý chỉ tạ ơn và cầu cho thiếu nhi. Trong phần lời nguyện chung, có thể dành một ý cầu nguyện đặc biệt cho thiếu nhi.

3. Trong Thánh lễ, phải tránh những sáng kiến hội nhập văn hóa không phù hợp với phụng vụ như: múa lân, rước lồng đèn khi dâng của lễ, hay dâng bánh Trung Thu… Mọi sinh hoạt mang tính lễ hội của Tết Trung Thu, phải được sắp xếp ngoài cử hành phụng vụ, và tốt nhất, nên tổ chứcở bên ngoài nhà thờ.

Ngày 05 tháng 9 năm 2022.

Ủy ban Phụng tự - Hội đồng Giám mục Việt Nam

Thư chung Tết Nhâm Dần của Đức cha Alôisiô Nguyễn Hùng Vị - Giám mục Giáo phận Kon Tum.

2022-02-05T15:21:02+07:00

Ngày 17-10-2021 ngày toàn quốc xin ơn chữa lành theo đề nghị của HĐGM VN

2021-10-15T19:43:18+07:00

NGÀY TOÀN QUỐC XIN ƠN CHỮA LÀNH
(Ngày HĐGM.VN kêu gọi toàn cõi Việt Nam tổ chức NGÀY XIN ƠN CHỮA LÀNH 17-10-2021 cầu xin cho đại dịch sớm chấm dứt)

Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên
------------------------------------------

Kinh Thánh Cựu ước cũng như Tân ước đều mạc khải cho chúng ta thấy dung mạo của Thiên Chúa là Đấng Chữa Lành. Có những người được Chúa chữa lành sau một thời bị trừng phạt do tội lỗi của họ, như trường hợp bà Myriam là em gái của ông Môisen (x Dân số 12,1-1). Có trường hợp Chúa chữa lành sau một thời gian dài bị thử thách đến mức đau khổ cùng cực, như trường hợp ông Gióp. Thiên Chúa chữa lành những cá nhân. Ngài cũng chữa lành cả một tập thể, như trường hợp người Do Thái trong hành trình sa mạc bị rắn lửa cắn (Ds 21,4-19). Đức Giêsu là dung mạo lòng thương xót của Chúa Cha. Người đã đến trần gian như một vị Lang Y chữa lành con người về tinh thần cũng như thể xác. Các tác giả Phúc Âm đều trình bày với chúng ta về việc Chúa Giêsu chữa bệnh. Người chữa đủ mọi chứng bệnh mà người dân đem đến. Người cũng đến những nơi bệnh nhân tập trung như bên bờ hồ, ở đó có người đã bệnh 38 năm được Chúa chữa (x. Ga 5,1-16) Người phá mọi rào cản thành kiến để gặp những người cùi và chữa cho họ lành, đồng thời giúp họ hoà nhập cuộc sống bình thường, xứng với phẩm giá con người. Người cũng tiếp xúc và lắng nghe nỗi lòng của những cô gái làng chơi, những người thu thuế, để quy phục nhân tâm và giúp họ chỗi dậy khỏi vũng bùn tội lỗi. Cùng với việc loan báo Tin Mừng giải thoát, Chúa Giêsu chữa lành những thương tổn hồn xác, giúp họ tìm được niềm vui và an bình.

Chúa nhật 17-10 năm nay, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã kêu gọi toàn thể mọi tín hữu cầu nguyện cho đại dịch Covid-19 mau chấm dứt. Đã gần 2 năm, kể từ khi đại dịch bùng phát ở Vũ Hán (Trung Quốc), con virus nhỏ bé đến nỗi mắt thường không thể thấy, đã làm cho cả thế giới điêu đứng hoang mang. Đại dịch này đã nhanh chóng lan rộng trên 220 quốc gia và vùng lãnh thổ, cướp đi sinh mạng của gần sáu triệu người. Tại Việt Nam chúng ta, đã có trên 20 ngàn người chết vì Covid-19 (theo thống kê đầu tháng 10-2021). Không thể kể hết những hệ luỵ tiêu cực do dịch bệnh gây ra, trong mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hoá, gia đình và cả tôn giáo. Trước sự tàn phá của đại dịch, nhiều người đã đặt ra những vấn nạn. Có người cho rằng đây là hình phạt của Thượng Đế. Người khác lại dựa vào những đau khổ hiện tại để phủ nhận Thiên Chúa. Họ cho rằng, nếu Thiên Chúa hiện hữu thì Ngài phải xót thương nhân loại cùng khổ. Không lẽ Ngài dửng dưng trước nỗi thống khổ của con người. Không chỉ lương dân, mà một số tín hữu cũng băn khoăn khi chứng kiến và gánh chịu hậu quả của đại dịch.

Trước hết, chúng ta khẳng định, đại dịch và những sự dữ không phải là hình phạt của Thiên Chúa. Bản chất của Chúa là tốt lành và thánh thiện. Nếu Ngài trừng phạt con người, thì hành động của Ngài sẽ trái nghịch với bản chất. Sự dữ là do con người gây nên, ví dụ: tai nạn giao thông do bia rượu hoặc bất tuân luật lệ giao thông; tàn phá thiên nhiên gây bão lụt và tác hại đến môi trường; lòng tham và giận dữ gây nên tội trộm cắp giết người. Cũng có khi sự dữ không do con người mà đến từ những hiện tượng thiên nhiên như động đất, sóng thần.

Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót. Đức tin Công giáo khẳng định với chúng ta điều đó. Nhưng nếu chữa lành là một ưu phẩm của Thiên Chúa, thì đó không phải là ưu phẩm duy nhất của Ngài. Nói cách khác, Ngài không phải là một lang y hay một bác sĩ chuyên chữa bệnh. Nhiệm vụ chính của lang y và bác sĩ là chữa bệnh. Nếu lang y và bác sĩ nào không chữa được bệnh thì uy tín của họ sẽ bị giảm dần và có thể mất đi. Thiên Chúa là Đấng Chữa Lành tâm hồn và thể xác, nhưng Ngài cũng là Đấng Cứu Độ, Đấng giải phóng con người khỏi ách giam cầm của quyền lực sự ác và dẫn đưa con người đến sự thánh thiện hoàn hảo. Giáo Hội tiếp nối sứ vụ của Chúa Giêsu, chữa lành con người qua Bí tích Xức Dầu bệnh nhân. Hiệu quả của Bí tích này là xin Chúa chữa lành những tổn thương linh hồn và thân xác, để họ thêm sức mạnh và khỏi bệnh, và nếu đã đến lúc họ kết thúc cuộc sống dương thế, thì được vững vàng cậy trông và ra đi trong an vui thanh thản.

Hơn nữa, vẫn biết rằng xin ơn chữa lành là một phần của lời cầu nguyện Kitô giáo, nhưng mục đích của đời sống Kitô hữu không phải để được chữa lành mà thôi. Vì nếu như vậy, thì những ai tin Chúa sẽ không bao giờ phải chết. Ông Lagiarô được Chúa cho sống lại, nhưng rồi ông cũng phải chết. Chàng thanh niên con duy nhất của bà goá thành Na-im cũng vậy (x. Lc 7,11-17). Khi một người lâm bệnh, bản thân đương sự và người thân cầu nguyện với Chúa, để, nếu Ngài muốn, thì Ngài chữa lành. Tuy vậy, con người đã có ngày khởi đầu cuộc sống ở trần gian, thì cũng có ngày phải ra khỏi trần gian này. Đau khổ và sự chết gắn liền với thân phận của con người. Vì vậy, người ta gọi cuộc đời này là “cõi tạm”, là “hành trình dương thế”. Dựa vào giáo huấn của Chúa Giêsu, Giáo Hội Công giáo dạy rằng: cái chết là một sự biết chuyển, là một cuộc khởi hành mới, vì “chính lúc chết đi, là khi vui sống muôn đời”. Như thế, mục đích của đời sống Kitô hữu còn là để được cứu độ. Thiên Chúa là Đấng Cứu độ và Ngài cứu chúng ta với tất cả con người chúng ta. Thiên Chúa cứu chữa con người cách triệt để chứ không chỉ giải quyết những tình huống nhất thời mà thôi. Đôi khi sự dữ lại là dịp để chúng ta rút ra những bài học cần thiết để nên tốt hơn.

Đã gần 2 năm, Đức Thánh Cha và cả Giáo Hội Công giáo cầu nguyện cho đại dịch chấm dứt. Đặc biệt, tại quảng trường Thánh Phêrô, vào buổi chiều ngày thứ Sáu, 27-3-2020, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cầu nguyện trong một khung cảnh trầm buồn sâu lắng và hết sức cảm động, xin Chúa thương xót nhân loại. Dù đã cầu nguyện hết sức, dịch bệnh vẫn lan rộng. Trước hiện tượng này, nhiều người đặt câu hỏi: phải chăng Chúa không nhận lời chúng ta cầu nguyện và như thế thì cầu nguyện là vô ích. Chúng ta tìm thấy câu trả lời trong bài huấn từ của Đức Thánh Cha trong buổi cầu nguyện vừa nêu: Nhân loại đang đi trên một chiếc thuyền, giống như các môn đệ đi trên chiếc thuyền ở biển hồ Galilê. Sóng gió bão táp nổi lên làm mọi người lo sợ. Chính lúc đó, Chúa Giêsu đang tựa gối mà ngủ. Các môn đệ trách Chúa: chúng ta chết đến nơi rồi, Thày chẳng lo gì sao? (x. Mc 4,35-41). Trước sự dữ do đại dịch gây ra, cũng có người trách Chúa như vậy. Chúa đã quở các môn đệ: sao kém lòng tin! và Người đã ra lệnh cho bão táp phải dừng. Chúa có chương trình của Ngài. Ngài hành động theo ý Ngài muốn, vào lúc Ngài muốn và với phương pháp Ngài muốn. Lịch sử đã chứng minh điều ấy. Vì vậy, lời cầu nguyện không bao giờ vô ích. Chúa Giêsu đã nói với chúng ta: “Hãy xin thì sẽ được; hãy tìm thì sẽ thấy và hãy gõ cửa thì sẽ mở cho” (Lc 11,9). Chúng ta hãy xin Chúa đoái thương nhân loại khổ đau, hãy tìm sự công chính và gõ cửa lòng thương xót của Chúa.

Đại dịch gây nên nhiều đau khổ cho cá nhân cũng như cho cộng đoàn. Đại dịch cũng là lúc chúng ta chứng kiến những nghĩa cử bác ái chia sẻ tuyệt vời! không phân biệt tôn giáo, vùng miền, tình nghĩa đồng bào đã vượt lên trên tất cả. Giữa đau thương của đại dịch, chúng ta được nghe những “câu chuyện cổ tích” của thời đại. Với lăng kính Đức tin, người tín hữu còn nhìn thấy ở đó chính là những phép lạ Chúa làm qua những tấm lòng nhân ái của người Việt Nam đối với đồng bào.

Hôm nay, tại tất cả nhà thờ ở Việt Nam, chúng ta đều dâng thánh lễ cầu nguyện, chúng ta tin rằng lời cầu xin tha thiết của chúng ta sẽ chạm đến trời cao, và quê hương của chúng ta sẽ sớm trở lại an bình, trẻ em lại được đi học, công nhân được đến xưởng, người nông dân tiếp tục ra đồng, niềm vui và hạnh phúc sẽ trở lại với chúng ta.

-------------------------

Tác giả: + Tgm. Giuse Vũ Văn Thiên

THƯ của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam gởi CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA SỐNG ĐỨC TIN THỜI ĐẠI DỊCH 12-10-2021.

2021-10-14T15:22:43+07:00

THƯ của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam gởi
CỘNG ĐỒNG DÂN CHÚA
SỐNG ĐỨC TIN THỜI ĐẠI DỊCH
12-10-2021
----------------------------

Anh chị em thân mến,

1.Theo thông lệ, Hội đồng giám mục họp Hội nghị thường niên kỳ II vào tháng 10 hằng năm. Năm nay, do tình hình dịch bệnh diễn tiến phức tạp và khó lường, chúng tôi không thể họp mặt trực tiếp, thay vào đó là Hội nghị trực tuyến. Từ Hội nghị này, chúng tôi xin gửi đến tất cả anh chị em lời chào thân ái trong Chúa Kitô, đồng thời xin chia sẻ với anh chị em một số gợi ý và đề nghị cho đời sống đức tin của chúng ta trong hoàn cảnh hiện nay.

Từ khi đại dịch xuất hiện cuối năm 2019, không những chúng ta nhìn thấy mà còn trải nghiệm những tác hại khủng khiếp về mọi mặt của dịch bệnh trên đời sống cá nhân, gia đình và xã hội. Chúng tôi xin chia buồn với các gia đình đã mất đi người thân trong đại dịch, hợp ý cầu nguyện cho người quá cố và xin Chúa ban ơn nâng đỡ anh chị em trong lúc đau buồn. Chúng tôi cũng thường xuyên nhớ đến những anh chị em đang bị nhiễm bệnh, xin Chúa ban cho anh chị em sức khỏe xác hồn để vượt qua giai đoạn thử thách này.

Cùng với những tác hại về thể lý và tâm lý, đại dịch cũng gây tác động tiêu cực trên đời sống đức tin của chúng ta. Dịch bệnh kéo dài khiến người tín hữu không thể trực tiếp tham dự các cử hành phụng vụ tại nhà thờ, mất đi sự nâng đỡ của cộng đoàn trong Giáo Hội, và nhiều người cảm thấy nao núng trong niềm tin vào tình yêu của Cha trên trời.

2. Hiện nay đã có những tín hiệu tích cực về khả năng kiểm soát dịch bệnh, tuy nhiên không ai có thể khẳng định khi nào sẽ chấm dứt. Từ góc nhìn đức tin, chúng tôi mời gọi anh chị em hãy sống thời gian này như Mùa Chay đặc biệt trong đời sống Kitô hữu. Trong Mùa Chay truyền thống, ba việc đạo đức căn bản mà Giáo Hội kêu gọi chúng ta thực hiện là cầu nguyện, chay tịnh, và làm việc bác ái (x. Mt 6,1-18). Đây cũng là những việc cần làm trong thời dịch bệnh.

Trước hết là cầu nguyện. Trong mùa dịch, mọi người trong gia đình có cơ hội ở gần nhau nhiều hơn, vì thế anh chị em hãy củng cố việc cầu nguyện sớm tối, lần hạt Mân Côi trong gia đình, nhờ đó mọi người trong nhà gắn kết với nhau hơn trong Chúa, cùng nhau vượt qua những khó khăn trong giai đoạn hiện nay như thánh Phaolô khuyên dạy: “Hãy vui mừng vì có niềm hi vọng, cứ kiên nhẫn lúc gặp gian truân, và hãy chuyên cần cầu nguyện” (Rm 12,12).

Cùng với cầu nguyện là chay tịnh. Trong thời dịch bệnh, mọi người phải chấp nhận những hạn chế về ăn uống, vui chơi giải trí. Thay vì chỉ coi đó như sự bó buộc phải chịu, chúng ta hãy nhìn những hạn chế đó như cơ hội sống chay tịnh để hiệp thông với đau khổ của Chúa Giêsu trên Thánh Giá, và cầu nguyện cho những anh chị em đang phải chiến đấu với bệnh tật.

Về việc bác ái, ngày 09/07/2021, Hội đồng giám mục đã gửi thư kêu gọi mọi thành phần Dân Chúa hãy làm tất cả những gì có thể, để ứng cứu đồng bào ruột thịt đang vất vả vì đại dịch. Anh chị em đã đáp lời hết sức tích cực, Văn phòng Hội đồng giám mục và Caritas đã tiếp nhận hàng cứu trợ đến từ khắp nơi, hằng trăm linh mục, tu sĩ và giáo dân lên đường ra tuyến đầu phục vụ bệnh nhân. Ngoài ra các Giáo phận đều có những hoạt động bác ái thiết thực để giúp đỡ người dân trong địa phương của mình. Những việc làm tốt đẹp trên đã tạo ấn tượng rất tốt nơi người dân cũng như các cơ quan công quyền. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các ân nhân trong cũng như ngoài nước đã góp phần vào hoạt động bác ái của Giáo Hội. Chúng tôi khuyến khích anh chị em, đặc biệt các bạn trẻ hãy tích cực tham gia những hoạt động bác ái, vì hoạt động đó giúp chúng ta mở lòng ra với tha nhân và sống đúng tư cách môn đệ Chúa Giêsu.

3. Trong thời dịch bệnh, các sinh hoạt tôn giáo tập trung bị hạn chế nhưng không vì thế mà các giáo xứ mất đi tầm quan trọng. Giáo Hội Công giáo chúng ta có lợi thế là hệ thống giáo xứ. Dù ở nông thôn hay thành thị, người Công giáo nào cũng thuộc về một giáo xứ, và trong giáo xứ, mọi người hầu như biết nhau, nhất là tại các vùng đông Công giáo. Nhờ đó, chúng ta có thể biết hoàn cảnh của nhau và nâng đỡ nhau. Hơn nữa, chúng ta còn biết cả những anh chị em không Công giáo trong khu vực và biết ai đang gặp khó khăn để tìm cách giúp đỡ.

Trong mỗi giáo xứ, linh mục đóng vai trò chính với tư cách là mục tử. Mục tử theo gương Chúa Giêsu là mục tử biết chiên (x. Ga 10,14), biết những âu lo và hi vọng, khó khăn và thử thách của chiên để đồng hành và nâng đỡ. Biết chiên còn để quy tụ và liên kết mọi thành viên sống tình tương thân tương ái trong cộng đoàn và mở ra với mọi người. Trong hoàn cảnh giới hạn do lệnh giãn cách, nhiều anh em linh mục đã có những sáng kiến cụ thể để vun trồng đời sống đức tin trong cộng đoàn, và cứu giúp những người đang chới với vì đại dịch. Chúng tôi xin cảm ơn và mong anh em tiếp tục thi hành chức năng mục tử cách nhiệt thành và sáng tạo.

4. Mùa Chay hằng năm là thời gian chuẩn bị mừng lễ Phục Sinh. Cũng vậy, khi chúng ta sống trong mùa dịch như sống Mùa Chay, điều đó không có nghĩa là sống trong u buồn và chán nản nhưng là sống trong ánh sáng và niềm hi vọng phục sinh: sự sống sẽ chiến thắng sự chết, ánh sáng sẽ xua tan tăm tối. Với ý hướng đó, chúng tôi đề nghị:

- Chúa nhật 17 tháng 10 là NGÀY TOÀN QUỐC XIN ƠN CHỮA LÀNH MÙA ĐẠI DỊCH. Các Tòa giám mục sẽ thông báo cho giáo dân trong Giáo phận chương trình cụ thể của Ngày Cầu Nguyện này.

- Thứ Sáu 22 tháng 10 là NGÀY TOÀN QUỐC GIỮ CHAY (như Thứ Sáu Tuần Thánh), mỗi người làm một việc thiện để giúp nạn nhân đại dịch.

Ước mong anh chị em tham dự những ngày này cách tích cực, hiệp nhất trong lời cầu nguyện, xin cho mọi người sớm thoát cơn đại dịch và vui hưởng cuộc sống an lành. Nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ Mân Côi và của Thánh Giuse, Đấng Bảo trợ Giáo Hội, “nguyện xin Thiên Chúa là Cha chúng ta, và xin Chúa Giêsu Kitô ban cho anh chị em ân sủng và bình an” (1Cr 1,3).

Làm tại Văn phòng Hội đồng giám mục Việt Nam, ngày 12 tháng 10 năm 2021

Chủ tịch HĐGMVN
(ấn ký)
TGM Giuse Nguyễn Chí Linh

Tổng thư ký
(đã ký)
GM Phêrô Nguyễn Văn Khảm
---------------------------
Nguồn: https://www.hdgmvietnam.com/chi-tiet/thu-hoi-dong-giam-muc-viet-nam-gui-cong-dong-dan-chua-song-duc-tin-thoi-dai-dich-42877

Tác giả: Nguyễn Văn Mễn